دندان عقل، آخرین دندان آسیاب در دهان انسان است که معمولا در سنین بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد میکند. بسیاری از افراد، بهویژه نوجوانان و جوانان، در این بازه زمانی با سوال مهمی روبرو میشوند: از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد؟ دانستن نشانه های رشد دندان عقل میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند و تصمیمگیری درست درباره کشیدن یا نگه داشتن دندان عقل را سادهتر کند.
ما در این مقاله از سایت دندانپزشکی دکتر بنیانیان سعی میکنیم بهصورت کامل و کاربردی، نشانه های رشد دندان عقل را بررسی کنیم، دلایل بروز درد در زمان رشد این دندان را توضیح دهیم، نحوه مراقبت از لثه و دهان در این دوران را بگوییم و پاسخ بسیاری از سوالات رایج دیگر را بدهیم.
دندان عقل چیست و اصلا در کدام قسمت دهان رشد میکند؟
دندان عقل (wisdom teeth) یا مولر سوم (third molar) یکی از دندان هایی که در دهان رشد میکند. در جواب به سوال دندان عقل کجاست هم باید بگوییم که دندان آخرین دندان آسیاب در فک بالا و پایین است. بیشتر افراد ۴ دندان عقل دارند، اما گاهی برخی افراد ممکن است فقط ۲ یا حتی هیچ دندان عقلی نداشته باشند.
از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد؟
سوالی که بارها از متخصصان دندانپزشکی ما شنیده میشود این است: از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد؟
برای پاسخ به این سوال باید با علائم اولیه رشد این دندان آشنا باشیم. هرچند رشد دندان عقل میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد، اما علائم مشترکی وجود دارد که تقریبا در همه مشاهده میشود.
در ادامه به نشانه های رشد دندان عقل اشاره خواهیم کرد:
نشانه های رشد دندان عقل
۱. درد در انتهای فک
یکی از اولین و شایعترین پاسخها به این سوال که از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد، تجربه درد در انتهای فک است. دردی که معمولا در نواحی عقبی دهان، یعنی پشت دندانهای آسیاب، احساس میشود.
این درد در اکثر مواقع به صورت خفیف و آزاردهنده آغاز می شود؛ اما با گذشت زمان شدت پیدا میکند و بیشتر و بیشتر میشود.
البته در برخی موارد این درد تنها هنگام جویدن غذا یا باز کردن زیاد دهان حس میشود، ولی در شرایط حادتر حتی در حالت استراحت هم ادامه دارد.
احساس فشار ناشی از دندان عقلِ در حال رشد، معمولا به دلیل کمبود فضای کافی در فک برای بیرون آمدن کامل دندان است. اگر این درد بهصورت مکرر و شدید تکرار شد، باید آن را به عنوان یکی از اصلی ترین نشانههای رشد دندان عقل جدی بگیرید و فورا به دندانپزشک جراحی دندان نهفته در تهران مراجعه کنید.
۲. تورم و التهاب لثه
رشد دندان عقل معمولا با تغییراتی در وضعیت لثه همراه است. ناحیهای از لثه که دندان در آن در حال رشد است، ممکن است به مرور متورم، قرمز و حتی دردناک شود.
این تورم ناشی از فشار دندان عقل بر بافت نرم اطراف است که در صورت نبود فضای کافی، باعث التهاب و حتی پارگی سطح لثه میشود.
در مواردی، ورم آنقدر زیاد میشود که فرد نمیتواند دهان خود را بهطور کامل ببندد یا هنگام خوردن غذا دچار درد شدید میشود. اگر از خود میپرسید از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد، باید بدانید که التهاب و حساسیت لثه در ناحیه عقب فک یکی از شاخصترین علائم است که نباید نادیده گرفته شود.
در چنین شرایطی، ممکن است نیاز به جراحی دندان عقل باشد و بهتر است پیش از انجام عمل، درباره هزینه جراحی دندان عقل نهفته اطلاعات کافی کسب کنید تا بتوانید برنامهریزی مناسبی برای درمان خود داشته باشید.
۳. بوی بد دهان
یکی دیگر از نشانههای رشد دندان عقل که کمتر به آن توجه میشود، بوی نامطبوع دهان است. بویی که با ترفندهای رفع بوی بد دهان هم برطرف شدنی نیستند!
زمانی که دندان عقل به صورت نیمه نهفته یا ناقص رشد میکند، بخشی از آن بیرون از لثه و بخشی درون بافت نرم باقی میماند. این وضعیت باعث میشود ذرات غذا، پلاک و باکتریها در اطراف آن تجمع پیدا کنند.
از طرفی به دلیل دشواری در تمیز کردن این ناحیه با مسواک و نخ دندان، خیلی زود محیطی برای رشد باکتریهای بیهوازی فراهم میشود که موجب بوی بد دهان و طعم فلزی یا ناخوشایند در دهان میگردد.
بنابراین اگر همزمان با درد یا تورم، متوجه بوی نامعمول از دهان خود شدید، میتواند نشانه ای از شروع رشد دندان عقل باشد.
۴. مشکل در باز و بسته کردن دهان
رشد دندان عقل میتواند به صورت غیرمستقیم روی مفاصل فکی هم اثر بگذارد. یکی از علائمی که ممکن است تجربه کنید، دشواری در باز و بسته کردن دهان یا احساس “قفل شدن” فک است.
این مشکل اغلب زمانی اتفاق میافتد که دندان عقل به ساختارهای مجاور مثل مفصل فکی یا عضلات جویدن فشار وارد میکند. مثلا ممکن است هنگام صبح احساس خشکی یا درد در فک داشته باشید، یا در زمان غذا خوردن صدای کلیک یا ترک از فک بشنوید.
اگر این علامت همزمان با سایر نشانه های رشد دندان عقل مانند درد، تورم یا التهاب مشاهده شود، احتمال رشد دندان عقل زیاد است و باید مورد بررسی قرار گیرد.
۵. سر درد یا گوش درد
یکی دیگر از علائمی که افراد کمتر آن را به دندان عقل نسبت میدهند، درد در ناحیه سر یا گوش است. در واقع، فک پایین و مفاصل آن به عصب هایی متصل هستند که به نواحی گوش و سر نیز منشعب میشوند.
پس وقتی دندان عقل در حال رشد فشار زیادی به فک یا لثه وارد میکند، این فشار ممکن است باعث تحریک عصبها و انتقال درد به دیگر بخشهای صورت شود.
نازی بنیانیان:
اگر به طور همزمان دچار درد مبهم در ناحیه پشت سر، گوش درد یا حتی احساس سوزش در گردن و فک پایین شدید و در سن رشد دندان عقل هستید، بررسی این علائم در کنار پرسش از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد میتواند به شما در تشخیص بهتر کمک کند.
۶. لق شدن دندان های مجاور
در برخی شرایط، دندان عقل هنگام رشد به سمت جلو متمایل میشود و به ریشههای دندانهای آسیاب دوم فشار وارد میکند. این فشار میتواند باعث شود که دندان های مجاور از موقعیت اصلی خود خارج شوند و به نوعی “لق” شوند یا بیمار هنگام جویدن، متوجه حرکت یا جابهجایی خفیف دندانها شود.
گاهی این فشار منجر به درد تیر کشنده در دندانهای جلویی تر میشود. اگر متوجه تغییر در جایگاه دندانها یا احساس غیر عادی در زمان گاز زدن شدید، احتمال اینکه این علامت یکی از نشانههای رشد دندان عقل باشد، بسیار زیاد است.
مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص دقیق این موضوع ضروری است. همچنین اگر در نهایت نیاز به کشیدن دندان عقل پیدا کردید، حتما به توصیههای بعد از جراحی مانند اینکه بعد از کشیدن دندان عقل تا چند ساعت چیزی نخوریم توجه کنید تا روند بهبودی سریعتر و بدون عارضه طی شود.
۷. تب و بی حالی (در موارد التهابی شدید)
در مواقعی که رشد دندان عقل با عفونت یا التهاب لثه همراه میشود، بدن نسبت به آن واکنش نشان میدهد. تب، لرز، بی حالی، سردرد، تورم یک طرفه صورت یا حتی دشواری در بلع از نشانههای احتمالی یک عفونت دندانی پیشرفته است.
در این حالت، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونت فعال شده و این علائم عمومی را بروز میدهد. اگر چنین علائمی را تجربه میکنید و قبلا نشانههایی از رشد دندان عقل هم داشتید، این وضعیت ممکن است حاد شده باشد و نیاز به درمان فوری داشته باشید.
همچنین گاهی بعد از کشیدن دندان عقل، در صورت باقی ماندن بخشی از ریشه، ممکن است با علائم باقی ماندن ریشه دندان عقل مواجه شوید که شبیه به عفونتهای فعال بروز پیدا میکند.
پس حتما باید با دندانپزشک خود مشورت کنید تا خطر گسترش عفونت به سایر نواحی بدن کاهش یابد.
تفاوت درد دندان عقل با سایر دندانها
درد دندان عقل معمولا در انتهای دهان و پشت لثهها حس میشود و اغلب با احساس فشار، تورم و التهاب دندان همراه است. این درد برخلاف دندانهای دیگر، ممکن است با مشکلاتی مانند گیر کردن غذا در زیر لثه، التهاب لثه و حتی آبسه نیز همراه شود.
در چنین شرایطی، مراجعه به بهترین دندانپزشک تهران میتواند از پیشرفت درد و بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند.
وضعیت های مختلف دندان عقل در دهان
دندان عقل ممکن است به شکلهای مختلفی در دهان رشد کند:
| نوع رشد | توضیحات |
|---|---|
| کاملا بیرون آمده | دندان عقل بهطور کامل از لثه بیرون زده و قابل مشاهده است. |
| نیمه نهفته | بخشی از دندان بیرون آمده و بقیه در زیر لثه باقی مانده است. |
| نهفته | دندان بهطور کامل در زیر لثه یا استخوان فک گیر کرده است. |
در حالتهای نهفته و نیمه نهفته، احتمال بروز عفونت، درد، کیست دندان و حتی آسیب به سایر دندان ها بیشتر است.
بهترین زمان برای معاینه دندان عقل
اگر بین سنین ۱۷ تا ۲۵ هستید و یکی یا چند مورد از نشانه های رشد دندان عقل را تجربه میکنید، بهتر است هر چه زودتر به دندانپزشک مراجعه کنید. تشخیص بهموقع میتواند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.
درمان های خانگی برای کاهش درد رشد دندان عقل
تا زمانی که بتوانید به دندانپزشک مراجعه کنید، میتوانید از درمانهای زیر برای کاهش درد ناشی از رشد دندان عقل استفاده کنید. البته اگر درد شدید باشد و احتمال نیاز به جراحی وجود داشته باشد، بهتر است در کنار مدیریت درد، در مورد هزینه جراحی دندان عقل نیز اطلاعات کافی کسب کنید تا در صورت نیاز تصمیمگیری سریعتری داشته باشید.
- استفاده از کمپرس سرد روی گونه
- مصرف مسکن هایی مثل نوافن برای دندان درد
- شستشوی دهان با آب نمک گرم
- اجتناب از غذاهای سفت و تند
- رعایت بهداشت دهان با دقت بیشتر
زود درآمدن دندان عقل نشانه چیست؟
دندان عقل معمولا در سنین بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی شروع به رشد میکند، اما در برخی افراد ممکن است بسیار زودتر، حتی در حوالی ۱۴ یا ۱۵ سالگی، نمایان شود.
زود درآمدن دندان عقل لزوما نشانه ی نگران کنندهای نیست. اما میتواند نشانه ای از چند وضعیت خاص باشد:
- رشد زودرس استخوان فک: در برخی افراد، رشد سریعتر فک باعث میشود فضای کافی برای بیرون آمدن دندون عقل فراهم شود، در نتیجه این دندانها زودتر نمایان میشوند.
- ژنتیک: اگر در خانواده شما سابقه رشد زودهنگام دندان عقل وجود دارد، احتمال اینکه دندانهای عقل شما هم زودتر دربیایند بیشتر است.
- عدم وجود دندان های دائمی دیگر یا کشیدن زود هنگام دندانها: در صورت خالی ماندن فضای انتهایی فک، ممکن است دندان عقل بدون ممانعت و زودتر از زمان طبیعی رشد کند.
- بروز مشکلات ارتودنسی: در مواردی که دندان عقل خیلی زود درمیآید، ممکن است با چینش سایر دندانها تداخل پیدا کرده و باعث بههمریختگی نظم دندانی شود.
بنابراین اگر در سنین پایینتر از ۱۷ سال متوجه درد، تورم یا هرگونه نشانهای در نواحی انتهایی فک شدید، مهم است که حتما تحت بررسی دندانپزشک یا حتی جراح فک قرار بگیرید. دندان عقل زودرس در صورتی که بهصورت نهفته یا نامناسب رشد کند، ممکن است نیاز به جراحی دندان داشته باشد.
خدمات تخصصی جراحی دندان عقل در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان
اگر فکر میکنید دندان عقلتان زودتر از موعد در حال رشد است، یا با نشانه هایی مثل درد، تورم، التهاب یا حتی بههمریختگی دندانها مواجه شدید، وقت آن رسیده که به کمک یک تیم حرفهای بهترین کلینیک دندانپزشکی در تهران از عوارض احتمالی رشد دندان عقل پیشگیری کنید.
ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان، با کمک تجهیزات مدرن تصویربرداری و جراحان فک و صورت باتجربه، رشد دندان عقل شما به صورت کامل بررسی و در صورت نیاز با جراحی ای دقیق و کم تهاجم خارج میکنیم. پس اگر به دنبال دندانپزشک جراحی دندان نهفته در تهران هستید، تیم ما با تخصص بالا در این زمینه در خدمت شماست.
برای مشاوره تخصصی و معاینه دندان عقل با شماره تلفن ۸۸۵۳۹۷۲۰ – ۰۲۱ تماس حاصل نمایید.
جمع بعدی موضوع نشانه های رشد دندان عقل
در پاسخ به این سوال که از کجا بفهمیم دندان عقل داره در میاد، باید گفت: با شناخت دقیق نشانه های رشد دندان عقل مانند درد در انتهای فک، التهاب لثه، بوی بد دهان، سردرد و مشکل در باز کردن دهان، میتوان تا حد زیادی به این موضوع پی برد. البته، تشخیص قطعی تنها از طریق معاینه دندانپزشک و تصویربرداری ممکن است.
اگر هر یک از علائم ذکر شده را دارید، معطل نکنید. مراجعه به دندانپزشک نه تنها شما را از درد و التهاب نجات میدهد، بلکه در پیشگیری از آسیبهای جدی به دهان و دندان نیز بسیار موثر خواهد بود.
