کیست دندان چیست و چه علائمی دارد؟

کیست دندان به حفره هایی متورم و بسته اطلاق می شود که در آن عفونت و مواد غیر عفونی انباشته شده است. این کیست دندان ممکن است در هر قسمت از دهان بروز کند. غالبا کیست ها در لثه ها، بافت نرم دهان، لب ها و گاهی نیز اطراف دندان بروز می کند. خبر خوب این است که این کیست ها غیرسرطانی است برای درمان آن می توانید به دندانپزشک مراجعه کنید.
کیست دندان اگرچه خوش خیم است و غیرسرطانی اما گاهی تهاجمی و پیش رونده است. از همین رو ممکن است دندان های مجاور و استخوان فک و گاهی نیز بافت دهان را نیز درگیر کند. بنابراین برای درمان این کیست ها تعلل نکنید.
در صورتی که این کیست در دندان ها و در ناحیه ریشه بروز کند لازم است به متخصص عصب کشی دندان مراجعه کنید تا درمان های لازم برای از بین بردن این کیست های دردناک انجام دهد.

علائم و نشانه های کیست های دهان چیست؟

کیست دهان قبل از تشدید آن دارای علائم و نشانه هایی است که به شما هشدار می دهد برای درمان اقدام کنید. هر چه این علائم تشدید شود نشان دهنده پیشروی بیشتر بیماری است. از مهمترین علائمی که می توانید به وجود کیست در دهان پی ببرید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد دندان
• فشار در ناحیه کیست
• التهاب و قرمزی بافت درگیر کیست
• از مهمترین علائمی که نشان دهنده وجود کیست در ناحیه دهان است اینکه اگر این حفره ها در قسمت بافت نرم دهان باشد، به شکل تاول یا زخم بروز می کند.

انواع کیست دندان و دهان چیست؟

کیست دهان و دندان انواع مختلفی دارد که هر کدام از این انواع روش های درمانی ویژه ای را می طلبد. شایع ترین انواع کیست در دهان و دندان عبارت است از:

دنتیجروس:

به این نوع کیست فولیکولار نیز گفته می شود. عمدتا این کیست ها نزدیک تاج دندان عقل بروز می کند. بهترین روش درمانی پیشگیرانه برای بروز این نوع کیست کشیدن دندان عقل است.

پری اپیکال:

نوع دیگری از کیست هایی است که پایین دندان و نزدیک به ریشه بروز می کند. در شرایطی که عصب دندان از بین برود ی عفونت پالپ بروز کند ایجادمی شود. این نوع کیست غالبا می تواند آبسه نیز باشد.

موکوسل:

کیست های موکوسل یا مخاطی غالبا در ناحیه مخاط دهان بروز می کند. در این نوع کیست سطح داخلی گونه، لب ها یا زبان درگیر می شوند. دلیل اصلی نیز می تواند فشار، تحریک یا ضربه به این قسمت از بافت های دهان باشد.

ادنتوژنیک:

از دیگر انواع کیست های دندانی به شمار می آید که در استخوان فک بروز می کند. اگرچه میزان بروز آن بسیار محدود است اما در شرایطی که ایجاد شود بسیار رشد کرده و بزرگ می شود.

شناسایی این کیست ها در مقایسه با انواع دیگر کمی سخت است.

کیست‌ها چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

تشخیص کیست ها بر اساس نوع و علائمی که دارند ممکن است به صورت چشمی باشد. در غیر این صورت بنا به تجویز دندانپزشک با عکسبرداری اشعه ایکس این کیست ها قابل شناسایی هستند.
در مواردی نیز که کیست بیشتر از ۲ سانتیمتر رشد کرده باشد و علائم سرطانی داشته باشند متخصص با نمونه برداری سعی در تشخیص نوع کیست دارد. همچنین اگر کیست ها در ناحیه استخوان فک رشد کرده باشند با سی تی اسکن یا ام آر آی عکسبرداری های لازم صورت می گیرد.

کیست دندان چه عوارضی ایجاد  می کند؟

کیست دندان برای بیمار توام با عوارضی است که اگر درمان نشود می تواند منجر به از بین رفتن بخش هایی از استخوان فک و دندان شود. در موارد پیشرفته تر حتی این کیست های می تواند سلامت بیمار را به خطر بیندازد. در هر صورت توصیه های دندانپزشکی بر تسریع درمان کیست های دهان و دندان تاکید دارد تا بیمار کمترین درد و رنج را متحمل شود.

از مهمترین عوارض کیست های دندانی می توان موارد زیر را برشمرد:

• بروز عفونت در ناحیه دندان
• از دست دادن دندان و ضرورت کشیدن دندان
• بروز زائده های خوش خیم در فک
• ایجاد شکستگی در فک

روشهای درمان کیست های دهان و دندان چیست؟

یکی از مهمترین دغدغه های  بیمارانی مبتلا به کیست بافتی دهان و دندان اطلاع از روش های درمان این کیست ها است. در پاسخ به این موضوع می توان مهمترین نکته در انتخاب روش درمانی را میزان پیشرفت و نوع کیست دانست.

بسیاری از این کیست ها با جراحی ساده و بی حسی موضعی تخلیه می شوند. در این روش با سریعترین روش ممکن و بدون آسیب به بافت های مجاور کیست، مشکل برطرف می شود. اما روش دیگری که جراحان متخصص انتخاب می کنند روش جراحی مارسوپیالیزیشن است که در آن کیست را باز و مواد عفونی و زائد آن را تحلیه می کنند. پس از آن با بخیه زدن بخش هایی از کیست از بزرگتر شدن آن در آینده پیشگیری می کنند.

در نظر داشته باشید در صورتی که کیست در ناحیه دندان عصب ریشه را از بین برده باشد انجام عصب کشی امری ضروری و غیرقابل انکار است. با این وجود دندان پزشک قبل از هر اقدامی با عکسبرداری و سی تی اسکن از میزان و محل کیست اطمینان حاصل می کند. در نهایت بهترین روش را انتخاب و برای درمان اقدام می کند.

تفاوت کیست و آبسه دندان چیست؟

کیست هایی که دارای محتویات مایع  و نیمه جامد است و در ناحیه دهان و دندان بروز کند در شرایطی که عفونی شوند به آن آبسه دندان می گویند. آبسه در واقع کیست های عفونی دندان است که متورم و دردناک است. یکی از نشانه های آبسه ایجاد بوی بد در دهان به دلیل عفونت است.

چه عواملی منجر به تشکیل کیست دندان می شوند؟

کیست دندان به دلیل وجود عواملی در ناحیه دهان و دندان تشکیل می شود. نکته مهم اینکه عمده این کیست ها در ناحیه ریشه دندان های مرده ایجاد می شود. با این وجود عوامل جانبی دیگری نیز می تواند باعث بروز آن شود، از جمله:

• رشد دندان های دائمی در موقعیت نادرست
• غیر طبیعی رشد کردن دندان ها
• عوارض عصب کشی دندان
• وجود اختلالات ارثی یا گورلین
• رشد دندان عقل
• جهش های سلولی رشد دندان

چگونه میتوان از تشکیل کیست دهان جلوگیری کرد؟

خبر خوش درباره کیست های دهان و دندان این است که می توان با انجام تدابیری از بروز آن پیشگیری کرد.  رعایت موارد بهداشتی سلامت دهان و دندان از مهمترین موارد پیشگیرانه در بروز کیست و آبسه است. از همین رو همواره بر این مساله تاکید می شود.

انجام معاینات سالیانه می تواند در صورت بروز کیست به سرعت باعث تشخیص و  تسریع روند درمان شود. در صورت بروز هرگونه مشکلی در دندان ها برای درمان تسریع کنید. پیشرفت بیماری های و مشکلات دهان و دندان می تواند منجر به عفونت دندان و  بروز کیست یا آبسه شود.

درمان کیست‌های دندان و لثه

از آنجا که کیست ها حاوی مواد عفونی و غیرعفونی هستند از همین رو باید به سرعت درمان شوند. به ویژه کیست هایی که دندانی هستند برای پیشگیری از آبسه الزاما باید به روش های مختلف برداشته شوند. در مواردی اما منشا کیست ها در لثه است. در این شرایط با جراحی لثه کیست برداشته می شود.
نکته مهم در درمان کیست های دندان و لثه باید به متخصص و و جراح لثه مراجعه کنید. تجربه و تبحر جراح می تواند به تشخیص و تسریع روند درمان کمک زیادی کند. از همین رو در این زمینه سهل انگاری نکنید.

کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان از جمله کلینیک های تخصصی در حوزه خدمات دهان و دندان است که با حضور متخصصان زبده و نیز به کارگیری دستگاه های پیشرفته اقدام به درمان مشکلات دهان و دندان می کند. در صورت نیاز به معاینه و درمان انواع کیست در ناحیه دهان و دندان می توانید با کارشناسان کلینیک تماس بگیرید و برای تعیین وقت معاینه اقدام کنید.

چه زمانی برای درمان کیست، جراحی صورت می‌گیرد؟

در هر زمانی که فرد در ناحیه دهان و دندان خود احساس درد و ناراحتی کرد باید به سرعت برای تشخیص و در صورت نیاز درمان آن اقدام کند. در شرایطی که کیست دچار عفونت شود ممکن است دندان با عصب کشی هم حفظ نشود در نتیجه با روش جراحی اپیکواکتومی که ریشه دندان و اطراف آن برداشته می شود. اگر چه این روش جراحی محافظه کارانه است.

اما اگر دندانپزشک ناچار به جراحی دهان و دندان شود بهترین راهی است که می توان بدون از دست رفتن دندان، عفونت را پاکسازی کرد. در صورتی که فرد تمایلی به انحام این جراحی نداشته باشد می توان با کشیدن دندان اقدام به برداشتن کیست کرد.

برداشتن کیست دندان

برداشتن کیست یکی از معمول ترین و رایج ترین روش های درمانی است. اما برداشتن کیست به اندازه و میزان پیشروی آن بستگی دارد. گاهی لازم است محتویات آن تخلیه شود، گاهی نیز تشخیص و ضرورت برای برداشتن کیست است. همه این روش ها تنها با معاینه و تشخیص متخصص امکان پدیر است. در صورتی که هدف برداشتن کل کیست باشد، بافت اطراف آن نیز به سرعت بهبود پیدا می کند. در صورتی که کیست در ناحیه استخوان فک باشد پس از برداشتن کیست، فرد نیازمند پیوند استخوان در این ناحیه می شود.

در مجموع روش هایی که برای برداشتن کیست مورد استفاده قرار می گیرد بسته به تشخیص دندانپزشک یکی از موارد زیر خواهد بود:

لیزر درمانی:

در این روش با استفاده از دستگاه لیزر اشعه های این دستگاه به برداشتن کیست ها کمک می کند.

سرما درمانی:

در این روش با منجمد کردن کیست و گاهی بافت اطراف آن، کیست عفونی برداشته می شود.

تزریق دارو به کیست:

داروی مورد نظر استروئید ضد التهابی است که به کیست تزریق و عفونت را از بین می برد.

درمان خانگی کیست دهان

یکی از سوالات متداولی که بسیاری از بیماران می خواهند بدانند این است که آیا می توان از درمان های خانگی برای درمان کیست های دهانی استفاده کرد؟ از گذشته استفاده از روش های درمانی خانگی یکی از مرسوم ترین روش ها برای درمان بسیاری از بیماری ها به ویژه مشکلات دهان و دندان بوده است. امروزه نیز در شرایطی که دسترسی به دندانپزشک وجود نداشته باشد می توان از برخی روش های متداول برای کاهش احساس درد و ناراحتی و نیز پیشرفت این بیماری اقدام کرد.

استفاده از زردچوبه:

ادویه ها دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی دارند از همین رو می توان از زردچوبه برای درمان کیست استفاده کرد. برای این کار کافی است مقداری شیر را با یک قاشق زردچوبه ترکیب کنید. مخلوط به دست آمده را روی کیست قرار دهید تا پس از مدتی شاهد کاهش درد و تورم آن باشید. برخی نیز معتقدند ترکیب آب و زردچوبه می تواند مانع از بزرگتر شدن کیست شود.

استفاده از روغن درخت چای:

خاصیت ضدباکتریایی این روغن برای از بین بردن عفونت به ویژه کیست در ناحیه دندان بسیار مفید است. مقداری آب را با روغن درخت چای ترکیب و آن را رقیق کنید. در طول روز چندین مرتبه از این مخلوط با پنبه روی ناحیه کیست قرار دهید.

سرکه سیب:

یکی از بهترین داروهای کیست، سرکه سیب را با آب ترکیب و آن را رقیق کنید. این ترکیب به دلیل خاصیت ضد باکتریایی یکی از بهترین روش های خانگی برای درمان عفونت و کیست در دندان ها است. برای تاثیرگذاری لازم است چند روز این روش را تکرار کنید.

روغن میخک:

کافی پنبه را به این روغن آغشته کرده و روی دندان یا کیست قرار دهید. معجزه آن را خیلی سریع خواهید دید.

چای شنبلیله:

این دمنوش برای کاهش التهاب و زخم تاثیر شگفت آوری دارد. به دلیل ضد باکتری بودن شنبلیله می توانید آن را دم کنید و پس از سرد شدن با پنبه آن را روی کیست بمالید. روزی سه مرتبه این کار را تکرار کنید تا تاثیر آن را ببینید.

آب نمک:

بهترین و موثرترین دارویی که از دیرباز برای بیماری های دهان و دندان و حتی پیشگیری از مشکلات دندان توصیه و استفاده شده است. آب نمک را می توانید به عنوان دهان شویه روزانه چند مرتبه استفاده کنید، رفته رفته زخم ها و التهابات و کیست ها فروکش می کند. حداقل در روز سه مرتبه باید با آب نمک ناحیه دهان را شستشو دهید.

سوالات متداول

طول دوره درمان کیست های دهان و دندان چقدر طول می کشد؟

بسته به نوع و میزان پیشروی کیست ها ممکن است دوره درمان حدود دو هفته تا دو سال به طول بینجامد. از همین رو توصیه می شود به محض مشاهده علائم کیست یا مشکلات دندانی به سرعت به دندانپزشک مراجعه کنید. این موضوع به کمک درمان زودهنگام مانع توسعه  و پیشروی عفونت و کیست ها می شود.

آیا می توانیم وجود کیست را تشخیص دهیم؟

به طور کلی اگر کیست در ناحیه قابل مشاهده رشد کرده باشد با داشتن علائمی مانند درد، التهاب، تورم و قرمزی و در ناحیه دهان به شکل تاول یا زخم قابل مشاهده هستند. اما در صورتی که قابل مشاهده نباشند و تنها علائم آن بروز کند باید با عکسبرداری رادیوگرافی یا اسکن های تشخیصی برای تشخیص اقدام کرد.

آیا امکان درمان خانگی کیست وجود دارد؟

با توجه به خطرناک بودن کیست ها که می تواند منجر به از دست رفتن دندان شود توصیه ها بر تسریع درمان است. اما در شرایطی که دسترسی به دندانپزشک امکان نداشته باشد می توان از روش های خانگی برای کاهش درد و التهاب ناشی از کیست استفاده کرد.

هزینه جراحی کیست در دهان و دندان چقدر است؟

هزینه های دندانپزشکی غالبا رقم مشخصی ندارد. چرا که این موضوع بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله میزان پیشرفت بیماری، نوع کیست، دستمزد دندان پزشک و درمان های جانبی که ممکن است برای فرد نیاز باشد مانند عصب کشی یا عمل پیوند استخوان.

از چه روش هایی برای درمان کیست استفاده می شود؟

سرمادرمانی، لیزر درمانی یا تزریق دارویی استروئید از جمله روش های مرسوم برای برداشتن کیست است. البته گاهی نیز از روش های جراحی برای برداشتن کیست استفاده می شود.  استفاده از هر کدام از این روش ها بستگی به میزان پیشرفت بیماری و رشد کیست دارد.

روش های تشخیص کیست چیست؟

مشاهده و معاینات بالینی بهترین روش است، با این وجود گاهی کیست ها علائم مختصری بروز می دهند و تشخیص آن سخت است از همین رو متخصص از روش های دیگر برای تشخیص مثل نمونه برداری و عکسبرداری از جمله روش های رایج برای تشخیص  کیست است.

درمانی های جانبی که در حین برداشتن کیست ممکن است انجام آن الزامی باشد چیست؟

درمان ریشه دندان با عصب کشی و یا پیوند استخوان در شرایطی که کیست در ناحیه استخوان فک رشد کرده باشد از جمله درمانهایی است که باید در کنار عمل برداشت کیست انجام شود.