پریودنتیکس چیست؟

مراجعه به کلینیک های دندانپزشکی برای رفع و درمان مشکلات مربوط به دهان دندان اعم از انجام درمان های زیبایی مثل اصلاح طرح لبخند یا درمان های عمیق تر مثل جراحی لثه تجربه مشترک بسیاری از افراد است. در این میان اما برخی نیازمند درمان های پریودنتیکس هستند. اگر برای شما هم این سوال وجود دارد که پریودنتیکس چیست؟ میتوان گفت درمان های سنگین و تخصصی مثل پیوند استخوان را شامل می شود. برای اطلاع بیشتر درباره اینکه پریودنتیکس چیست؟ این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

علم پریودنتیکس چیست؟

اینکه  پریودنتیکس چیست؟ را می توان علم لثه درمانی نیز دانست چرا که در آن فرد متخصص به درمان لثه و بیماری های مربوط به لثه می پردازد. این رشته شاخه ای از رشته دندانپزشکی است که محور آن بر مبنای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های لثه یا پریودنتال است. در واقع فرد دندانپزشک با گذراندن دوره تخصصی مشتمل بر لثه می توانند علاوه بر سایر درمان های دندانی، بیماری های لثه را نیز به طور تخصصی درمان کنند.

متخصص پریودنتیست کیست؟

متخصص پریودنتیست کسی که توان و  تخصص درمان بیماری های لثه را را کسب کرده است. در بسیاری از مشکلات مربوط به دهان و دندان اعم از جرم گیری یا عصب کشی شما به دندانپزشک مراجعه می کنید. اما در شرایطی که مشکلات دهان و دندان به لثه ها سرایت کرده باشد لازم است برای پیگیری درمان به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید. پریودنتیست در واقع جراح لثه و متخصص بیماری های لثه است.

از مهمترین کارهایی که متخصص پریودنتیست برای بیماران انجام می دهند عبارت است از:

•   ترمیم و افزودن طول تاج دندان ها
•   روت پلنینگ
•   انجام ایمپلنت دندان
•   پیوند استخوان
•   برداشتن بافت های نرم
•   حذف پاکت های عمیق عفونی
•   کانتور کردن بافت های سخت

پریودنتیست چه کاری انجام می دهد؟

پریودنتیست ها طیف وسیعی از درمان های مربوط به ریشه دندان و لثه را تشخیص و درمان می کنند. گاهی فرد از درد زیاد در ناحیه دندان مراجعه می کند که به دلیل عفونت ریشه دندان یا مشکلات دیگر ایجاد شده است. گاهی نیز فرد برای گذاشتن ایمپلنت و جایگزین کردن فضای خالی دندان نیازمند کمک پریودنتیست است. از مهمترین کارهایی که پرودنتیست ها انجام می دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بررسی سطح ریشه: در شرایطی که پوسیدگی دندان تا ریشه دندان پیشرفت کرده باشد یکی از کارهایی که پریودنتیست باید انجام دهد برداشتن بافت های آلوده از ناحیه دندانی است. تا به مرور این فضا با بافت سالم جایگزین شود. به این اقدام دبریمان گفته می شود.

جراحی دهان: این موضوع بیشتر برای افرادی که نیازمند ایمپلنت هستند بسیار کارایی دارد. در شرایطی که ارتودنسی دندان دارید حتما پیش از اقدام برای ایمپلنت باید این موضوع را با متخصص مربوطه در میان بگذارید. برداشتن بافت نرم یا پیوندهای استخوانی نیز از دیگر تخصص های پریودنتیست به شمار می آید.

بیماری های لثه: پریودنتولوژی را در واقع می توان شاخه اصلی فعالیت پریودنتیست دانست که به درمان بیماری های لثه می پردازد. در صورتی که لثه های ملتهب یا ورم کرده دارید حتما برای پیگیری درمان باید به جراح لثه مراجعه کنید.

نمونه هایی از پریودنتیکس چیست؟

روش های درمانی پریودنتیکس انواع مختلفی دارد، که شناخته شده ترین آن ها عبارت است از:

• درمان های غیر جراحی پریودنتال
• درمان های ریشه دندان
• پیوند بافت نرم
• پیوند استخوان
• افزایش طول تاج
• ژنژیوکتومی
• ایمپلنت
• جراحی فلپ

چه کسی باید به پریودنتیست مراجعه کند؟

همانطور که پیشتر اشاره شد بسیاری از بیماری های مربوط به لثه و نیز جراحی های مربوط به آن نیازمند مراجعه به پریودنتیست برای درمان است. در صورتی که افراد به دلیل بیماری های زمینه ای دچار چنین مشکلاتی شوند باید سریعا به پریودنتیست مراجعه کنند.

• افراد دیابتی
• افرادی مبتلا به پوکی استخوان
• مبتلایان به بیماری های قلبی و تنفسی
• افراد مبتلا به انواع سرطان

از جمله افرادی هستند که در صورت بروز بیماری های دهان و دندان باید حتما برای درمان به پریودنتیست مجرب مراجعه کنند تا درمان هایی به تناسب بیماری های زمینه ای که دارند برای آنها انجام شود.

چه زمانی نیاز به پریودنتیست داریم؟

در شرایطی که به دلیل مشکلات لثه احساس التهاب و خونریزی دارید و این مشکلات در زمان خوردن و جویدن با درد همراه است باید به سرعت به پریودنتیست مراجعه کنید. بی توجهی به این موضوع در کنار تحمل درد شدید، می تواند باعث از بین رفتن استخوان و حتی در مواردی لق شدن دندان ها شود. در این صورت اگر دیر هنگام به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید چاره ای جز کشیدن دندان باقی نمی ماند.

این نکته مهم را حتما مدنظر قرار دهید در صورتی که مبتلا به انواع بیماری های زمینه ای هستید که پیش تر به آن اشاره شد عفونت لثه و مشکلات پریودنتال می تواند برای شما با خطر مرگ و مشکلات عدیده ای همراه باشد.

به طور خلاصه می توان گفت در صورتی که نیازمند پیوند استخوان، برداشتن بافت نرم و پاکت های عمیق عفونی، ایمپلنت و مواردی از این دست باشید باید به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید.

پریودنتیست چه شرایطی از بیمار را مورد بررسی قرار می دهد؟

فرد پریودنتیست قبل از انجام هر راهکار درمانی لازم است با گرفتن شرح حال از بیمار و تدوین پرونده پزشکی شرایط بیمار را بررسی و سپس اقدام به درمان کند.

از مهمترین مواردی که پریودنتیست باید مورد بررسی قرار دهد عبارت است از:

بررسی سوابق بیماری و دارویی فرد: اینکه فرد آیا از داروهای خاصی استفاده می کند یا دارای بیماری زمینه ای است یا خیر؟ این موضوع در شرایطی که درمان بیماری طولانی مدت و گاهی نیازمند جراحی باشد اهمیت زیادی دارد.

باردار بودن فرد: در درمان بیماری های دهان و دندان با توجه به حساسیت های موجود درباره مادران باردار و جنین از همین رو حتما جراح لثه را در جریان بگذارید. عدم اطلاع پریودنتیست از بارداری فرد مراجعه کننده می تواند برای فرد و جنین خطر آفرین باشد.

تشخیص و ارائه راهکار درمانی: پس از بررسی بیماریهای زمینه ای و سوابق بیمار نوبت به معاینه، تشخیص بیماری و روند درمان می رسد.

بیماری های لثه

بیماری های لثه شامل انواع عفونت های پریودنتال می شود که بیشتر افراد بزرگسال با آن دست به گریبان هستند و این بیماری ها می تواند از مشکلات خفیف مثل عفونت لثه را شامل شود تا مراحل پیشرفته تر که می تواند عفونت لثه و بافت نرم دهان باشد. از شاخص ترین بیماری های لثه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• التهاب لثه
• پاکت های عمیق و تحلیل لثه
• بیماری پریودنتال

التهاب لثه (Gingivitis)

التهاب لثه می تواند به دلیل ایجاد پلاکت در خط لثه رخ دهد که بافت نرم اطراف دندان را آلوده می کند. این موضوع موجب التهاب در لثه و تورم و خونریزی در آن می شود. پلاک ها در واقع باکتری های باقی مانده از مواد زائدی است که روی حاشیه دندان ها در محل اتصال لثه جمع می شود. این پلاک ها می تواند به مرور زمان باعث تورم و قرمز شدن لثه ها شود. در صورت مشاهده اولیه این پلاک ها متخصص دندان پزشک می تواند با جرم گیری باعث پیشگیری از مشکلات لثه شود. اما با پیشرفته شدن این پلاک ها و تبدیل آن به تارتار مراحل درمانی سخت تر و پیشرفته تر می شود.

تأثیرات دخانیات، الکل و مواد مخدر روی دندان‌ها

استفاده مکرر و طولانی مدت دخانیات، نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر تاثیرات منفی می تواند روی دندان ها داشته باشد که مهمترین آن ها عبارت است از:

از دست رفتن دندان ها به دلیل پیشرفت بیماری های لثه: استفاده طولانی مدت از این مواد می تواند فرد را کاندیدای مناسبی برای بیماری های لثه کند. در نتیجه در طولانی مدت باعث از دست رفتن دندان می شود.

خشکی دهان: مشکل دیگری که برای افراد سیگاری و افرادی که اعتیاد به مواد مخدر و الکلی دارند خشکی دهان است که زمینه را برای پوسیدگی دندان ها و نیز عفونت لثه فراهم می کند. این افراد مبتلا به بیماری تحلیل لثه مبتلا می شوند.

پوسیدگی دندان ها: به دلیل ایجاد خشکی در ناحیه دهان و  دندان ها شرایط برای پوسیدگی دندان ها و از دست رفتن دندان فراهم می شود.

بوی بد دهان: افرادی که به صورت مستمر و زیاد از نوشیدنی های الکلی و مخدر استفاده می کنند زمینه مناسبی برای عفونت دهان و دندان و در نتیجه ایجاد بوی بد دهان فراهم می کنند.

سرطان دهان: در موارد پیشرفته تر این افراد ممکن است به سرطان ناحیه دهان مبتلا شوند که عمدتا به دلیل مصرف زیاد الکل در کنار تنباکو بروز می کند.

پاکت های عمیق و تحلیل لثه

در زمانی که فرد در مراحل نخست بیماری لثه التهاب لثه را مشاهده کرد باید به سرعت به متخصص پریودنتیست مراجعه کند. به تعویق انداختن درمان بیماری های لثه می تواند در مراحل پیشرفته تر باعث گسترش بیماری و سرایت آن به دندان های کناری و همه لثه ها را منجر شود. در مراحل پیشرفته تر استخوان فک نیز تحلیل می رود و پاکت های عمیق ایجاد می شود. در این مرحله لثه ها نیز شروع به تحلیل رفتن می کند و فرد شاهد فاصله زیاد ایجاد شده بین دندان ها خواهد بود. همه این موارد با خونریزی لثه ها در زمان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیز همراه است.

بیماری پریودنتال

این بیماری با ایجاد شدن پاکت های عمیق عفونی و وخامت شرایط لثه همراه است. در چنین شرایطی فرد مبتلا به بیماری پریودنتال شده و دندان ها آلوده به عفونت هستند. اینکه میزان پیشرفت بیماری چه میزان باشد براساس آن اقدامات درمانی انجام می شود. شدن بروز علائم این بیماری در افراد مختلف متفاوت است اما افراد دارای بیماری های زمینه ای یا کسانی که به ایدز مبتلا هستند عمدتا علائم زیر را بروز می دهند:

• تحلیل رفتن لثه ها
• ایجاد فاصله زیاد بین دندان ها
• ایجاد بوی بد در دهان
• تغییر پیدا کردن شکل ظاهری دندان ها
• خونریزی لثه در زمان مسواک زدن
• التهاب و قرمزی دائمی لثه ها

اهمیت درمان عفونت های لثه

بیماری های عفونی لثه که عامل اصلی در ایجاد بوی بد دهان است و  به مرور زمان باعث از بین رفتن دندان می شود. در بسیاری از افرادی که دارای بیماری های زمینه ای مانند سابقه سکته، دیابت، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری های قلبی، مشکلات ناباروری، افراد دارای سابقه زایمان زودرس و… هستند بیشتر دیده می شود.

این افراد عمدتا در صورت بی توجهی به سلامت دهان و دندان بیش از سایرین به بیماری های لثه مبتلا می شوند. از همین رو لازم است در صورت مشاهده علائم مشکلات لثه در اسرع وقت به متخصص پریودنتیست مراجعه کنند.

درمان عفونت پریودنتال

درمان عفونت های پریودنتال در دو مرحله توسط متخصص پریودنتیست انجام می شود. در صورتی که فرد مبتلا به عفونت های پیشرفته لثه شده باشند فرد متخصص با تمیز کردن آثار عفونت سعی در حفظ درمان دارد. در شرایطی که جرم گیری لثه و دندان پاسخگو نباشد لازم است از مراحل پیشرفته تر برای درمان مشکلات لثه و دندان استفاده شود.

این مراحل شامل موارد زیر می شود:

تمیز کردن عمیق لثه ها: در این مرحله متخصص پریودنتیست با تمیز کردن عمیق لثه ها از گسترش عفونت پیشگیری می کند. این مرحله می تواند از برداشتن پاکت ها در لثه تا نواحی غیرقابل دسترس مثل ریشه دندان را شامل شود.

درمان های پیشرفته لثه: این درمان های پریودنتال به بازیابی و حفظ مابقی دندان کمک می کند. تا از این طریق دندان ها با پیوند به لثه یا استخوان در جای خود محکم قرار گیرد و دندان حفظ شود. گاهی نیز از جراحی فلپ برای تمیز کردن ناحیه لثه از عفونت انجام می شود.

وقایع مهم در مورد بیماری لثه و پریودنتیکس

نکته مهمی درباره بیماری لثه و پریودنتیکس وجود دارد و آن اینکه، اگر بهداشت دهان و دندان را جدی نگیرید می توانید به انواع مختلفی از این بیماری ها مبتلا شوید که هر کدام عوارض کم یا زیادی به همراه خواهند داشت علاوه بر سختی هایی که در طول دوره درمان باید متحمل شوید.

فرآیند بیماری لثه

لثه بافتی  حمایتی از دندان است که روی استخوان فک و و لبه های دندان را پوشانده است. در صورتی که دندان به بیماری باکتریایی مبتلا شود این عفونت می تواند باعث آسیب به لثه ها شود و ایمنی بدن را به مخاطره بیندازد. این موضوع می تواند موجب التهاب لثه ها شود در این صورت باید به سرعت به پریودنتیست مراجعه کنید.

ایجاد عوارض جدی

درصورتی که مشکل التهاب و خونریزی لثه ها را جدی نگیرید یا فرد درگیر بیماری های زمینه ای باشد می تواند خطر مرگ را برای فرد به همراه داشته باشد.

التهاب لثه

بیماری لثه شامل التهاب و پریودنتیت است که التهاب در مراحل ابتدایی به دلیل عفونی شدن لثه ها است.

پریودنتیت

این موضوع بعد از التهاب لثه بروز می کند. در شرایطی که فرد التهاب لثه ها را جدی نگیرید پریودنتیت بروز می کند و می تواند منجر به از بین رفتن استخوان حتی رباط های پیودنتال شود. در چنین شرایطی چاره ای جز کشیدن و از دست رفتن دندان نیست. از همین رو همواره تاکید می شود که التهاب لثه ها و مشکلات دهان و دندان را جدی بگیرید.

عوارض پریودنتال

همانطور که پیشتر اشاره شد بیماری های پریودنتال جدی است که فرد را بسیار آزار می دهد و حتی برای امور روزمره مثل غذا خوردن با مشکل جدی همراه می کند. از التهاب لثه تا زخم دهان و لق شدن دندان ها از عوارض پریودنتال است. از همین رو با مشاهده علائم مشکلات لثه و دندان به سرعت باید برای درمان اقدام کنید.

تفاوت پریودنتیکس و ارتودنسی چیست؟

درمان پریودنتیکس تفاوت فاحشی با روش درمانی ارتودنسی دارد. در ارتودنسی فرد متخصص برای شکل گیری رشد دندان ها و نظم و سلامت شکل صحیح دندان ها اقدام می کند. اما پریودنتیکس روشی درمانی بر روی لثه و بیماری های مربوط به این ناحیه است. از همین رو نمی توان گفت این دو مورد ارتباطی با هم دارند.

پیشگیری از پریودنتیت

همیشه تاکید شده که پیشگیری بهتر از درمان است چرا که پیشگیری مجموعه ای از توصیه های خودمراقبتی است که فرد را از ابتلا به بیماری های مختلف مصون نگه می دارد. پیشگیری از پریودنتیست نیز امر غیر ممکنی است مشروط بر اینکه فرد به رعایت بهداشت دهان و دندان خود بسیار منظم و دقیق باشد. استفاده روزانه از مسواک و نیز نخ دندان تا حد زیادی می تواند مانع ابتلای شما به بیماری های پریودنتیت شود. علاوه بر اینکه حتما معاینه هر دوسال یکبار دندان های خود را نزد دندانپزشک جدی بگیرید.

مراقبت های لازم بعد از جراحی لثه

در صورتی که پس از مراجعه به متخصص پریودنتیست تحت جراحی لثه قرار گرفتید لازم است نکاتی را مورد توجه قرار دهید. از جمله اینکه:

• قرار دادن کمپرس سرد روی صورت به مدت دو ساعت
• استفاده از نوشیدنی های سرد
• ممانعت از دستکاری پانسمان ناحیه جراحی شده
• مسواک زدن آرام پس از برداشتن پانسمان
• نشتی خونابه از محل جراحی تا ۴۸ ساعت پس از جراحی طبیعی است( استفاده از کمپرس سرد و دهانشویه)
• استفاده از مسکن های تجویز شده توسط متخصص
• پرهیز از مصرف غذاهای داف و تند
• پرهیز از انجام فعالیت های سنگین بدنی
• پرهیز از قرار گرفتن زیر آفتاب

سوالات متداول

علائم بیماری پریودنتیکس چیست؟

در صورتی که التهاب لثه دارید و در زمان مسواک زدن خونریزی لثه را مشاهده کردید، همچنین در زمان خوردن و جویدن غذا احساس درد دارید حتما به متخصص پریودنتیست مراجعه کنید.

در صورتی که دارای بیماری های زمینه ای اعم از دیابت، فشارخون، مشکلات قلبی و تنفسی و… هستید این علائم را جدی بگیرید.

جراحی لثه شامل چه مواردی می شود؟

جراحی فلپ، بازسازی و ترمیم لثه، افزایش طول تاج دندان، ایمپلنت، جراحی سینوس و لیفت لثه انواعی از جراحی لثه به شمار می آید.

سرعت پیشرفت بیماری های لثه چقدر است؟

در صورتی که مبتلا به بیماری لثه شدید باید در اسرع وقت برای درمان به متخصص مراجعه کنید. بیماری های لثه در کمتر از ۳ هفته پیشرفت می کند و تعلل در درمان آن می تواند باعث از بین رفتن دندان شود.