آندربایت چیست؛ علل بروز و تشخیص آن

آندربایت، ناهنجاری نسبتا شایعی است که می‌تواند در افراد در هر سنی (به خصوص کودکان و نوجوانان) رخ دهد. عدم درمان این مشکل می‌تواند مشکلات متعددی را برای فرد ایجاد کند. شاید این سوال برای شما هم مطرح شده باشد که اندربایت چیست؟ ما تصمیم داریم تا در این محتوا از کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان، شما را با ناهنجاری آندربایت، علت، تشخیص و درمان آن آشنا کنیم.

پیش از پرداختن به موضوع آندربایت، بهتر است یادآوری زیر را مطالعه کنید:

ناهنجاری‌های فکی زمانی رخ می‌دهند که فک بالا و پایین به درستی تراز نباشند. در واقع در هر یک از این ناهنجاری‌ها، فک در موقعیت نامناسبی نسبت به فک دیگر قرار دارد. پایین‌تر، بالاتر، با فاصله، عقب‌تر، جلوتر و …!

عدم تراز مناسب فک معمولا به دلیل مشکلات رشد استخوان‌های فک، دندان‌های نامرتب یا هر دو به وجود می‌آید. انواع مختلفی از ناهنجاری‌های فکی وجود دارد، اما شایع‌ترین آنها عبارتند از اپن بایت، اور بایت، دیپ بایت، کراس بایت و آندر بایت.

به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هر یک از این ناهنجاری‌های فکی، مقالات “اپن بایت” و “دیپ بایت” را مطالعه کنید. این مقالات توضیحات کاملی را در خصوص سایر این ناهنجاری‌ها و راهکارهای درمان هر یک به شما ارائه خواهد داد.

اما حال که متوجه شدیم آندربایت یکی از انواع مشکلات فکی محسوب می‌شود، بهتر است به سراغ یادگیری بیشتر در خصوص این مشکل برویم.

آندربایت چیست؟

آندربایت یا “مال اکلوژن کلاس ۳”، نوعی اختلال فکی محسوب می‌شود. در این اختلال، دندان‌های جلویی فک پایین جلوتر از دندان‌های جلویی فک بالا قرار می‌گیرند و حالت چهره فرد به شکلی تغییر می‌کند که انگار فک پایین روی فک بالا قرار گرفته است. درست شبیه به تصویر زیر!

سطوح آندربایت از خفیف تا شدید متفاوت است. ممکن است در آندربایت خفیف، تغییر ظاهری آن چنان محسوس نباشد. اما زمانی که این ناهنجاری شدید باشد، حالت فک و چهره فرد از حالت نرمال خارج می‌شود و شکلی نازیبا به خود می‌گیرد.

بسیاری از متخصصان دندانپزشکی معتقدند آندربایت، خطرناک‌ترین نوع ناهنجاری محسوب می‌شود. چرا که علاوه بر مشکلات ظاهری، مشکلات شدیدی نیز برای سلامتی دندان‌ها، فک و حتی گوارش افراد به وجود می‌آورد.

انواع آندربایت

دندانپزشکان متخصص ارتودنسی و جراحان متخصص فک و صورت، ناهنجاری آندربایت را از نظر میزان و شدت اختلال به سه دسته‌ی خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌کنند:

۱. آندربایت خفیف:

• در این نوع آندربایت، دندان‌های جلویی فک پایین فقط کمی جلوتر از دندان‌های جلویی فک بالا قرار می‌گیرند.
• ممکن است فرد هیچ علامتی نداشته باشد و مشکلش فقط در معاینه دندانپزشکی مشخص شود.
• این درجه از آندربایت معمولا با کمک ارتودنسی درمان می‌شود.

۲. آندربایت متوسط:

• در این نوع آندربایت، دندان‌های جلویی فک پایین به میزان نسبتا زیادی جلوتر از دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند.
• فرد مبتلا به آندربایت متوسط با مشکلات جویدن، صحبت کردن و اختلالات ظاهری مواجه است.
• این درجه از آندربایت نیز در بسیاری از مواقع با ارتودنسی درمان می‌شود

۳. آندربایت شدید:

• در آندربایت شدید، فک پایین به طور قابل توجهی جلوتر از فک بالا است و ظاهر فرد کاملا متفاوت از ظاهر نرمال است.
• فرد قطعا با مشکلات متعددی مانند دشوار بودن صحبت کردن، جویدن غذا و حتی تنفس مواجه خواهد بود.
• این سطح از آندربایت تنها با کمک جراحی فک قابل درمان است.

علل بروز آندربایت کدامند؟

آندربایت به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. این دلایل معمولا در یکی از دو دسته‌ی مشکلات اسکلتی (مانند ژنتیک) یا مشکلات رفتاری (مانند عادات نادرست دوران کودکی) قرار دارند. هر چند که احتمال ابتلا به آندربایت به دلیل وجود مشکل در هر دو موضوع ژنتیک و اختلالات رفتاری نیز وجود دارد.

با این حال، برخی از موثرترین دلایل بروز آندربایت شامل موارد زیر هستند.

۱. وراثت یا ژنتیک

همانطور که می‌دانید بسیاری از ناهنجاری‌های فیزیکیِ افراد در ژنتیک آن‌ها ریشه دارد. درباره ایجاد آندربایت نیز این چنین است. در واقع یکی از مهم‌ترین دلایل موثر در نحوه شکل گیری و فرم استخوان‌های فک و حالت قرار گرفتن دندان‌ها روی هم (آندربایت یا همان مال اکلوژن کلاس ۳) ژنتیک شخص می‌باشد.

منظور از سابقه‌ی ژنتیکی، این است که اگر یکی از افراد خانواده شخص بیمار به این ناهنجاری مبتلا باشد، احتمال مبتلا شدن به آندربایت در آن فرد نیز افزایش خواهد یافت.

۲. نبود تناسب و نظم بین فک و دندان‌ها

منظورمان از نبود تناسب و نظم بین فک و دندان‌ها؛ کوچک‌تر بودن، کوتاهی، بلندی یا وجود انحراف استخوانی در فک پایین با دندان‌ها است. موارد ذکر شده می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ضربه و تروما در تصادفات، سقوط از ارتفاعات بلند و سایر سوانح این چنینی رخ دهد.

۳. مشکلات مربوط به استخوان فک

مشکلات مربوط به استخوان فک یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد آندربایت است. این مشکلات شامل رشد تومور در فک پایین، رشد غیر طبیعی استخوان‌ها در ناحیه فک، بیرون آمدگی در فک پایین و همچنین عقب رفتگی در قسمت فک بالا، شکستگی و ایجاد انحراف استخوانی می‌شوند.

۴. عادت‌های اشتباه کودکی و بزرگسالی

یکی از دلایل موثر در بروز مال اکلوژن آندربایت مربوط به عادات اشتباه و نادرست در کودکی و حتی بزرگسالی است. این عادت‌های اشتباه عبارتند از:

• مکیدن انگشت شست و سایر انگشتان به طور بیش از حد
• مکیدن زیاد پستانک
• وارد کردن فشار توسط زبان به دندان‌های فک پایین
• غذا خوردن نادرست و در نتیجه رفلاکس معده

تشخیص آندربایت

آندربایت معمولا اختلال واضحی است و تشخیص آن (خصوصا در شدت متوسط و بالا) به راحتی صورت می‌گیرد. با این حال، یک متخصص ارتودنسی دندان، بهترین شخص برای تشخیص میزان، علت و شدت آندربایت افراد است. متخصص ارتودنسی با بررسی حالت دندان‌ها، شدت بیرون‌زدگی فک، فرم و شکل صورت و سایر موارد، مشکل شما یا فرزندتان را بررسی خواهد کرد.

علائم و عوارض آندربایت کدامند؟

این ناهنجاری با علائم و عوارضی همراه هستند که سبب مشکلات زیادی در فک و صورت می‌شود. جدی‌ترین علائم آندربایت موارد زیر هستند.

به وجود آمدن اختلال در ظاهر

در این ناهنجاری دندان‌ها نامنظم هستند و فرم فک و صورت تغییر پیدا می‌کند. این امر سبب از بین رفتن زیبایی چهره و کاهش میزان اعتماد به نفس فرد می‌شود. افراد مبتلا به آندربایت با دشواری و سختی صحبت می‌کنند. آن‌ها نمی‌توانند به راحتی بخندند و در برخی موارد حتی از ظاهر خود خجالت می‌کشند.

بروز مشکل در بلعیدن و جویدن غذا

کسی که با اختلال آندربایت مواجه است برای جویدن، گاز زدن و حتی بلعیدن مواد‌ غذایی با مشکل رو به رو می‌شود. این مشکلات بیشتر در دندان‌های عقبی حس می‌شود و با گذشت زمان منجر به ساییدگی دندان‌های انتهای فک خواهد شد.

افزایش میزان آسیب‌پذیری دندان‌ها

بیرون زدگی دندان‌ها و نامنظم بودن آن‌ها موجب آسیب بیشتر به دندان‌ها، بوی بد دهان و حساسیت بیشتر آن‌ها می‌شود. در چنین شرایطی، اگر اتفاقی ناگهانی مانند ضربه به صورت، زمین خوردن یا برخورد با شخصی دیگر پیش بیاید، دندان‌های جلو به سرعت آسیب می‌بینند.

از دیگر عوارض این ناهنجاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم قرارگیری دندان‌ها به صورت درست بر روی یکدیگر
• پوشاندن دندان‌های بالایی توسط دندان‌های پایینی
• به هم ریختن توازن صورت
• بروز مشکل در صحبت کردن و تلفظ کلمات
• بیرون زدگی و بهم ریختگی دندان‌های فک پایین

دلیل ضروری بودن درمان آندربایت

درمان جلو آمدگی فک پایین تنها به دلیل زیبایی ظاهری نیست. این مشکل می‌تواند آسیب‌های بسیار جدی‌تر و جبران ناپذیری نیز به سلامت شما وارد کند. افراد مبتلا به این ناهنجاری مشکلاتی از قبیل سردردهای مزمن یا سوء هاضمه را تجربه می‌کنند. این عوارض برای سلامتی هر فردی خطرناک است و کیفیت زندگی او را به خطر می‌اندازد.

آندربایت چگونه درمان می‌شود؟

درمان آندربایت با توجه به شدت ناهنجاری و سن فرد با یکی از راهکارهای ارتودنسی و جراحی صورت می‌گیرد. در ادامه، توضیحات بیشتری را در خصوص هر یک از این دو روش به شما ارائه خواهیم داد.

درمان آندربایت با ارتودنسی

یکی از روش‌های درمانی موثر برای بهبود ناهنجاری آندربایت خفیف تا متوسط، استفاده از روش ارتودنسی (ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی ثابت) است. این روش هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان موثر واقع می‌شود.

متخصص ارتودنسی برای درمان آندربایت و اختلال جلوزدگی فک، دندان‌های نامرتب و به هم ریخته را با اعمال فشاری متداوم و نسبتا شدید و با کمک ابزارها و تجهیزات ارتودنسی به جای صحیح خود هدایت می‌کند.

این کار، علاوه بر مرتب کردن و بهبود وضعیت دندان‌ها، باعث عقب رفتن فک پایین و درمان کامل آندربایت نیز می‌شود. اما فراموش نکنید که ارتودنسی دندان، تنها برای مواقعی که آندربایت در سطح خفیف و گاها متوسط است، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نه در تمام شرایط و مواقع!

درمان آندربایت با جراحی

جراحی فک، آخرین راهکار برای درمان مال اکلوژن کلاس ۳ است. این روش در مواقعی که آندر بایت با کمک ارتودنسی درمان پذیر نباشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی فک، روشی تهاجمی محسوب می‌شود و تنها یک متخصص جراحی فک و صورت قادر به اجرای آن است.

در تیم روش، جراح فک با تغییر در محل (و حتی برش بخشی از استخوان فک)، فک پایین را به محل صحیح خود هدایت کرده و سپس با استفاده از تجهیزات مخصوصی مانند پیچ و پلاک، آن را در جای خود ثابت می‌کند.

اگرچه بسیاری از افراد با شنیدن اسم جراحی از این فرایند وحشت می‌کنند؛ اما درمان آندربایت با جراحی مزایای زیادی داد. برای مثال:

• فشاری که در زمان ارتودنسی به دندان‌ها، فک و عضلات صورت وارد می‌شود، حذف می‌شود.
• احتمال پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه کاهش می‌یابد.
• شستشو و تمیز نمودن دندان‌ها آسان‌تر خواهد شد.
• شما با سرعت بیشتری درمان خواهید شد.
• احتمال ایجاد اختلال مفصلی تمپورومندیبولار کاهش می‌یابد.

بهترین روش درمان آندربایت کدام است؟

انتخاب بهترین روش درمان آندربایت به عوامل مختلفی مانند شدت ناهنجاری، دلیل ابتلا به آندربایت، سن بیمار و سلامت عمومی او بستگی دارد. یک متخصص ارتودنتیست ماهر و با تجربه، بهترین شخص برای تصمیم گیری در این زمینه است. او می‌تواند پس از بررسی شرایط شما، بهترین روش درمان را به شما معرفی کند.

درمان آندربایت در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان

در صورتی که تصمیم به درمان اختلال آندربایت خود یا فرزندتان گرفتید، می‌توانید به مهارت، تجربه و تخصص دندانپزشکان کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان برای درمان خود اعتماد کنید. متخصصان ما خدمات کاملی را برای درمان آندربایت به شما ارائه می‌دهد. این خدمات شامل موارد زیر هستند:

• معاینه و تشخیص دقیق
• تدوین طرح درمان
• ارتودنسی، جراحی فک یا درمان ترکیبی

شما می‌توانید با درمان ناهنجاری آندربایت خود در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان از مزایایی مانند حضور برترین متخصصان ارتودنسی و جراحانِ فک در تهران، طرح درمان شخصی سازی شده، کیفیت بالای خدمات، محیط بسیار مناسب و آرامش بخش کلینیک (همراه با بهترین سطح دسترسی در شهر) و پرداخت هزینه به صورت اقساطی بهره‌مند شوید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص درمان آندربایت در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان می‌توانید به آدرس ما واقع در تهران، میدان آرژانتین، خیابان احمد قصیر (بخارست)، خیابان ششم غربی، پلاک ۲۲، واحد ۷ مراجعه و یا با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۵۳۹۷۲۰ تماس حاصل نمایید.

همچنین می‌توانید از طریق اینستاگرام دکتر بنیانیان با متخصصان ارتودنسی کلینیک ما در ارتباط باشید و سوالات خود را در مورد درمان آندربایت بپرسید.

بهترین سن برای درمان آندربایت

در تمام روش‌های درمان ناهنجاری‌های دندانی و فکی، هر چه سن فرد کمتر باشد، درمان ساده‌تر و سریع‌تر خواهد بود. اگر دریافتید که کودک شما به این ناهنجاری دچار است، باید فورا به دندانپزشک مراجعه و درمان را شروع کنید. ممکن است تغییر در برخی از رفتارها و اصلاح عادات کودک، این مشکل را به طور کلی از بین ببرد.

با این حال، اگر نتوانستید در سنین کمتر از ۷ سالگی برای درمان فرزند خود اقدام کنید، می‌توانید در هر سن و شرایطی با مراجعه به ارتودنتیست نسبت به درمان آندر بایت اقدام نمایید. فراموش نکنید که هر چه سن فرد بالاتر باشد، درمان با دشواری بیشتری صورت خواهد گرفت.

درمان آندربایت در افراد بزرگسال

هیچوقت برای درمان آندربایت (و سایر اختلال‌ها و ناهنجاری‌های دهان و دندان) دیر نیست. زیرا عوارض این مشکلات بسیار سخت‌تر و دردناک‌تر از درمان آن است.

تفاوت آندربایت و اوربایت

در بایت صحیح، زمانی که دندان‌ها بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند، دندان‌های فک بالایی به میزان بسیار کمی دندان‌های فک پایین را می‌پوشانند. در صورتی که مقدار این پوشش از حد نرمال خارج شود به آن اوربایت می‌گویند. اما همانطور که تا اینجا گفتیم، آندربایت برعکس است و دندان‌های فک پایین، دندان‌های فک بالا را می‌پوشانند.

هر دوی این ناهنجاری‌ها می‌توانند زیبایی ظاهری فرد را از بین ببرند و سبب بروز مشکلاتی در گفتار، جویدن، بلعیدن و … داشته باشند. طبق بررسی‌های انجام شده آندربایت بین ۵ تا ۱۰ درصد شایع است. اما تحقیقاتی در کل جهان نشان می‌دهد که احتمال به وجود آمدن این مشکل در آمریکایی‌ها ۵٪ و در چینی‌ها تا ۱۵٪ است که به دلایل ژنتیکی می‌باشد. این اختلاف می‌تواند به دلیل ژنتیک باشد.

هزینه درمان آندربایت

هزینه درمان پروگناتیسم مندیبل یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های افراد مبتلا به این ناهنجاری است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که هزینه این درمان بسیار بالا است. به همین دلیل، درمان آن را جدی نمی‌گیرند. همین امر سبب بروز مشکلات جدی‌تر، حادتر و در نتیجه، افزایش بیشتر هزینه درمان می‌شود.

هزینه درمان آندربایت به مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم بستگی دارد:

• روش درمان
• وضعیت دهان و فک
• شدت ناهنجاری
• پوشش یا عدم پوشش هزینه توسط بیمه
• و…

با توجه به این موارد، امکان تعیین دقیق هزینه کمی دشوار است. با این حال، شما می‌توانید با مطالعه مقالات هزینه درمان ارتودنسی دندان و قیمت جراحی و کشیدن دندان، توضیحات کامل‌تری را در خصوص هزینه‌های این فرایند به دست بیاورید.

نتیجه گیری

آندربایت یکی از انواع ناهنجاری‌های دندان و فک است و به دلیل جلو آمدن فک پایین و پوشش دندان‌های بالایی توسط دندان‌های پایینی، مشکلات جدی و شدیدی را برای فرد مبتلا به وجود می‌آورد. درمان مال اکلوژن کلاس ۳ را جدی بگیرید. زیرا هرگونه سهل انگاری در درمان این ناهنجاری سبب بروز عواقب جبران‌ناپذیر و افزایش هزینه‌های درمان در آینده می‌شود.

سوالات متداول در خصوص ناهنجاری اندر بایت

آیا آندربایت تاثیری در ظاهر چهره فرد دارد؟

بله. این ناهنجاری سبب بهم ریختن توازن صورت می‌شود و می‌تواند زیبایی ظاهری فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

دوران نقاهت جراحی فک چه مدت زمان می‌برد؟

پس از گذشت ۱ تا ۳ هفته از جراحی فک، شما می‌توانید به روال معمولی زندگی خود بازگردید.

آیا امکان جلوگیری از ایجاد آندربایت وجود دارد؟

اگر دلیل اندربایت مشکلی مانند ژنتیک باشد، راهکاری برای پیشگیری از آن وجود ندارد. اما اگر آندربایت به دلیلی مانند عادات رفتاری نادرست در حال شکل‌گیری باشد، تغییر در این رفتارها به درمان آن کمک خواهد کرد.