چگونه باید از ارتودنسی دندان های خود مراقبت کنیم؟

طول درمان ارتودنسی دندان بین یک تا سه سال متغیر است. این بدان معنا است که فرد باید در حدود دو سال با دندان‌هایی ارتودنسی شده زندگی کند. مراقبت صحیح از ارتودنسی دندان در طول این مدت، نقش بسیار پررنگی در دستیابی به بهترین نتیجه از این درمان ایفا خواهد کرد. به همین دلیل، باید یاد بگیریم که چگونه از دندان‌های ارتودنسی شده‌ی خود محافظت کنیم.

ما در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان به شما خواهیم گفت که چگونه باید از ارتودنسی دندان‌های خود مراقبت کنید تا در طول درمان، سلامت دندان‌ها و لثه‌هایتان حفظ شود و به نتیجه دلخواهتان برسید. اگر هنوز نمی‌دانید ارتودنسی دندان چیست حتما مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.

دلایل اهمیت مراقبت از ارتودنسی دندان

مراقبت از ارتودنسی دندان به همان اندازه که خود درمان ارتودنسی مهم است، حائز اهمیت است. چرا که عدم مراقبت صحیح از ارتودنسی می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله پوسیدگی دندان در زیر سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی، ابتلا به بیماری‌های لثه، آسیب به بریس‌ها و طولانی شدن دوره درمان شود.

در ادامه به برخی از دلایل اهمیت محافظت از ارتودنسی دندان اشاره خواهیم کرد.

حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها

توجه داشته باشید که اصلی‌ترین هدف از ارتودنسی دندان، دستیابی به دندان‌هایی تراز، مرتب و البته سالم است. اگر قرار باشد دندان‌ها در زیر سیم‌ها و بریس‌های ارتودنسی بپوسند، تمام فرایند ارتودنسی بی اهمیت تلقی خواهد شد.

شما باید در طول درمان ارتودنسی دندان‌های خود با وسواس بیشتری در رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان‌هایتان کوشا باشید.

چگونه از بریس‌ها نگهداری کنیم؟

بریس‌ها یکی از تجهیزات ظریف و حساس ارتودنسی هستند که با هدف جابه‌جایی دندان‌های نامرتب طراحی شدند. شما باید از بریس‌های خود در برابر ضربات و فشارهای بیرونی (مانند فشار ناشی از خوردن غذاهای سفت یا جویدن ناخن) محافظت کنید.

هر چند که بریس‌ها قابل تعمیر و تعویض هستند؛ اما عدم مراقبت از آن‌ها، هزینه‌ی تعمیر را به شما تحمیل خواهد کرد.

کوتاه شدن دوره درمان

بدون شک همه دوست دارند هر چه سریع‌تر به نتیجه دلخواه خود از ارتودنسی دست پیدا کنند و از شر تجهیزاتی که در دهانشان قرار گرفته است خلاص شوند! یکی از شروط دستیابی به این هدف، رعایت مراقبت‌های بهداشتی از ارتودنسی دندان است.

حفظ زیبایی و سلامت لبخند

تجهیزات ارتودنسی به تنهایی منجر به شلوغ شدن فضای دهان و دندان‌های شما می‌شوند! حال فرض کنید که پلاک‌های دندان، جرم، التهاب لثه و بوی بد دهان نیز به این شلوغی اضافه شود!

شما باید با رعایت حداکثری اصول بهداشتی دهان و دندان‌های خود از بروز این مشکل جلوگیری کنید تا زیبایی لبخند شما تحت تاثیر این شرایط قرار نگیرد.

نحوه نگهداری از ارتودنسی دندان

مراقبت‌های ویژه و مخصوص ارتودنسی دندان از همان زمانِ قرارگیری دستگاه‌ها و تجهیزات ارتودنسی در دهان شما آغاز می‌شود. این مراقبت‌ها باید تا زمان اتمام فرایند درمان شما، به عادات روزمره شما تبدیل شوند.

ما ترفندها و راهکارهای مراقبت از ارتودنسی دندان را به ۲ دسته‌ی مراقبت‌های روزانه و مراقبت‌های دوره‌ای تقسیم کردیم. در ادامه به توضیح کامل هر یک از این دو گروه خواهیم پرداخت.

مراقبت های روزانه از ارتودنسی دندان

این دسته از مراقبت‌ها، همان‌هایی هستند که باید به مرور زمان به عادات روزمره شما تبدیل شوند. حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها، جلوگیری از آسیب به بریس‌ها و کوتاه شدن دوره درمان از جمله اهداف این مراقبت‌ها هستند.

بد نیست تا پیش از مطالعه ادامه‌ی این مقاله، نگاهی نیز به مطالب “ارتودنسی دندان کودکان” و “ارتودنسی دیمون” بی‌اندازید.

مسواک زدن دندان‌ها

در طول درمان ارتودنسی خود باید روزی دو بار و هر بار به مدت دو دقیقه دندان‌های خود را مسواک بزنید. بهتر است برای این کار از مسواک مخصوص ارتودنسی استفاده کنید. این مسواک شکل ویژه‌ای دارد که مسواک زدن را برای شما ساده‌تر می‌کند.

دقت کنید که در حین مسواک زدن دور براکت‌ها، زیر سیم‌ها و بین دندان‌هایتان را نیز به خوبی مسواک بزنید تا تمام سطوح دندان‌ها تمیز شوند و هیچ جرمی در لابلای دندان‌هایتان باقی نماند.

توضیحات زیر، مرحله به مرحله‌ی مسواک زدن در حین ارتودنسی را به شما آموزش خواهد داد.

• مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به خط لثه نگه دارید.
• با حرکات کوتاه و آرام، دندان‌ها را مسواک بزنید.
• به دقت دور براکت‌ها، زیر سیم‌ها و بین دندان‌ها را مسواک بزنید.
• سطوح دندان‌های انتهای فک را با حرکات رفت و برگشتی مسواک بزنید.
• براکت‌ها را نیز مسواک بزنید. اما فشار زیادی به آن وارد نکنید.

استفاده از نخ دندان

یکی دیگر از راهکارهای مراقبتی زمان ارتودنسی، استفاده از نخ دندان است. نخ دندان کشیدنِ روزانه یکی از فرایندهای ضروری در طول درمان شما است که به از بین بردن پلاک و جرم لابلای دندان‌ها و تجهیزات ارتودنسی کمک می‌کند.

درست مانند مسواک مخصوص ارتودنسی، نوع خاصی از نخ دندان هم وجود دارد که بسیاری آن را با نام نخ دندان مخصوص ارتودنسی می‌شناسند. این نخ دندان دسترسی ساده‌تری را برای شما ایجاد و به شما کمک می‌کند تا تمام گوشه و کنار دندان‌هایتان را تمیز کنید.

برای استفاده صحیح و اصولی از نخ دندان، این فرایند را به شکل زیر انجام دهید:

• حدود ۴۵ سانتی متر از نخ دندان را جدا کنید و دور انگشتان میانی هر دو دست خود بپیچید.
• حدود ۲.۵ سانتی متر از نخ دندان را بین انگشتان شست و اشاره خود نگه دارید.
• نخ دندان را به آرامی از زیر سیم عبور دهید و مراقب باشید که نخ دندان به سیم گیر نکند.
• نخ دندان را به آرامی بین دو دندان خود قرار دهید و آن را به شکل C در اطراف دندان بکشید و به آرامی بالا و پایین ببرید.
• مراقب باشید که به لثه‌های خود آسیب نرسانید و این فرایند را برای تمام دندان‌های خود تکرار کنید.

رژیم غذایی مناسب

از زمانی که تجهیزات ارتودنسی روی دندان‌های شما قرار می‌گیرد، رژیم غذایی شما نیاز به تغییر پیدا خواهد کرد. غذاهای چسبناک باید به میزان قابل توجهی محدود شوند؛ خوراکی‌های سفت و سخت ممنوع می‌شوند و غذاها باید به قطعات کوچک برش داده شوند تا جویدن آن‌ها آزاردهنده نباشد.

مراقبت های دوره ای از ارتودنسی دندان

به جز مراقبت‌های روزانه‌ای که باید از ارتودنسی دندان‌های خود انجام دهید، برخی مراقبت‌ها نیز وجود دارند که باید به صورت ادواری تکرار شوند. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر هستند.

مراجعه به دندانپزشک

شما باید به طور منظم به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید تا وضعیت ارتودنسی شما بررسی و تنظیمات لازم روی دستگاه‌های ارتودنسی شما انجام شود. این جلسات ادواری معمولا به صورت ماهانه برگزار می‌شوند و به ارتودنتیست کمک می‌کنند تا شرایط بهبود شما را به خوبی مشاهده و بررسی کند.

جهت دریافت مشاوره رایگان  برای انجام یا مراقبت از ارتودنسی دندان، میتوانید با شماره ۰۲۱۸۸۵۳۹۷۲۰ تماس بگیرید یا به کلینیک دکتر بنیانیان واقع در تهران، میدان آرژانتین، خیابان احمد قصیر (بخارست)، خیابان ششم غربی، پلاک ۲۲، پلاک ۷ مراجعه کنید.

تمیز کردن تجهیزات ارتودنسی

در جلسات دوره‌ای شما با متخصص ارتودنسی، ممکن است بعضی از ابزارهای ارتودنسی به تغییر یا تمیز کردن نیاز داشته باشند. در چنین شرایطی، ارتودنتیست پاکسازی تجهیزات را برای شما انجام  و یا نحوه تمیز کردن آن ابزار را به شما آموزش خواهد داد.

رژیم و محدودیت‌های غذایی در دوران ارتودنسی دندان

همانطور که در بالا نیز به این موضوع اشاره کردیم، رژیم غذایی شما پس از ارتودنسی کردن دندان‌هایتان به ناچار تغییر خواهد کرد. ممکن است مجبور باشید تا از برخی از خوراکی‌های مورد علاقه خود صرف نظر کنید و یا مصرف برخی دیگر از آن‌ها را محدود کنید.

جدول زیر، نمونه‌هایی از غذاهای مناسب و مضر برای دوران ارتودنسی را به شما نشان خواهد داد.

مراقبت از ارتودنسی دندان در سفر

اصلاح مشکلات دندان و فک با ارتودنسی معمولا یک تا دو سال طول می‌کشد و ممکن است در این دوران، سفرهایی تفریحی یا کاری برای فردی که تحت درمان است پیش بیاید. متوقف کردن روال زندگی در این بازه درمانی نیز کاری غیر ممکن و غیر منطقی است.

پس چه بهتر که یاد بگیریم با ارتودنسی دندان‌های خود کنار بیایم و با آموزش نکات مهم مراقبت از ارتودنسی دندان‌های خود، به خوبی از این دوران عبور کنیم.

• ارتودنسی‌های خود را پیش از سفر بررسی کنید: بهتر است پیش از شروع سفر با دندانپزشکتان ملاقات کنید تا ارتودنسی دندان‌های شما تحت بررسی ایشان قرار بگیرد. دندانپزشک در این دیدار، علاوه بر اطمینان یافتن از سلامت تجهیزات ارتودنسی، مشاوره لازم برای طول سفر نیز به شما ارائه خواهد داد.
• کیت مخصوص ارتودنسی را با خود به همراه داشته باشید: این کیت، مجموعه‌ای از تجهیزات لازم را در اختیار شما قرار خواهد داد. کیت ارتودنسی شما باید شامل مسواک و نخ دندان مخصوص ارتودنسی، ست اینویزیلاین (در صورت نیاز)، موچین، ناخن گیر و کش ارتودنسی باشد.
• لیست ارتودنتیست‌های مقصد سفرتان را پیدا کنید: این کار به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز هر گونه مشکل ضروری، بتوانید به سرعت به دندانپزشکی مراجعه کنید.

مراقبت های ارتودنسی مخصوص ورزشکاران

ورزشکارانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند و کسانی که در طول درمان خود ورزش‌های شدید و پرخطر انجام می‌دهند، باید برای محافظت از دندان‌ها و براکت‌های خود باید مراقبت‌های بیشتری را اجرا کنند. نمونه‌هایی از این مراقبت‌ها شامل موارد زیر هستند.

استفاده از محافظ دندان

مهمترین کار در مراقبت از ارتودنسی دندان برای ورزشکاران، استفاده از محافظ دندان است. این وسیله از دندان‌ها، لب‌ها و لثه‌های شما در برابر ضربات احتمالی محافظت می‌کند. این محافظ ها در دو نوع آماده و سفارشی قابل استفاده هستند.

نوع آماده ارزان‌تر است، اما ممکن است به خوبی روی دندان‌ها و براکت‌های شما قرار نگیرد. در مقابل، نوع سفارشی آن توسط متخصص ارتودنسی قالب گیری می‌شود و لابراتوار، آن را مخصوص شما می‌سازد تا به طور کامل روی دندان‌هایتان قرار بگیرد.

احتیاط در هنگام ورزش

ورزشکاران باید در حین ورزش مراقب باشند تا به دهان و دندانشان ضربه‌ای وارد نشود. اگر ورزشکار هستید، بهتر است در صورت امکان از انجام ورزش‌های پربرخورد و پرخطر خودداری کنید.

۵ نکته تکمیلی در خصوص حفظ ارتودنسی دندان‌ها

• در صورت بروز هر گونه مشکل مانند شکستگی براکت یا پارگی سیم، فورا به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
• همیشه یک آینه کوچک به همراه خود داشته باشید تا بتوانید وضعیت ارتودنسی خود را بررسی کنید.
• گاهی اوقات به همراه داشتن مسکن‌های بدون درد به کارتان می‌آید!
• دور عادات اشتباهی مانند جویدن ناخن، دندان قروچه و استفاده از دندان به عنوان در باز کن را به طور کامل خط بکشید.
• هر سه روز یکبار دهانتان را با کمک دهانشویه شستشو دهید.

بیشتر بخوانید: آیا ارتودنسی دندان درد دارد؟ 

در آخر

مراقبت از ارتودنسی دندان برای دستیابی به بهترین نتیجه درمان و حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌های شما ضروری است. شما می‌توانید با رعایت نکات ساده‌ای مانند استفاده مرتب از مسواک، خمیر دندان، نخ دندان و دهانشویه از ارتودنسی‌های خود به بهترین نحو مراقبت، با سلامتی از این مرحله از زندگی خود عبور و لبخندی زیبا و سالم دست پیدا کنید.

سوالات متداول در خصوص مراقبت از ارتودنسی دندان

آیا می‌توانیم با وجود بریس شکلات بخوریم؟

هیچ محدودیتی برای خوردن شکلات همزمان با درمان ارتودنسی وجود ندارد؛ اما بهتر است پس از صرف این خوراکی دوست داشتنی، دندان‌های خود را مسواک بزنید و یا در صورت عدم دسترسی به مسواک، دهان خود را با آب بشویید.

آیا ممکن است دندان در زیر ارتودنسی دچار پوسیدگی شود؟

بله. اما در صورتی که بهداشت دهان و دندان خود را به طور کامل رعایت کنید، احتمال پوسیدگی دندان‌های شما به میزان بسیار چشمگیری کاهش پیدا خواهد کرد.

روز اول ارتودنسی چه باید خورد؟

در روزهای اول پس از ارتودنسی (چون احتمالا با کمی درد و ناراحتی مواجه خواهید بود) بهتر است غذاهای نرمی مانند آش، سوپ، فرنی و… میل کنید.

کدام ارتودنسی برای من بهتر است؟

مقالات ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و ارتودنسی نامرئی می ‌تواند به شما کمک کنند.