ارتودنسی دندان کودکان یکی از چالش‌های اساسی و مهم برای والدینی است که فرزندانی با دندان‌های ناهموار دارند. سوال بسیاری از این خانواده‌ها از متخصصین کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان، در مورد سن مناسب ارتودنسی کودکان و لزوم انجام این فرایند است. به همین دلیل، ما تصمیم گرفتیم تا در این مطلب به بررسی کامل این موضوع (بهترین زمان ارتودنسی کودکان چه سنی است؟) بپردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
لبخند زیبا یکی از مهم ترین فاکتورهای زیبایی و اعتماد به نفس در افراد است. این موضوع در مورد کودکان نیز صدق می‌کند. داشتن دندان های مرتب و منظم نه تنها به زیبایی چهره کودک شما می‌افزاید، بلکه در سلامت دهان و دندان و رشد او نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.
برای اینکه بدانید ارتودنسی دندان چیست باید بگوییم ارتودنسی، راهکاری مفید و کاربردی برای افرادی است که با مشکلات ناهنجاری‌های دندان و فک مواجه هستند. اگر چه این روش هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما یک بازه‌ی مناسب‌تر برای انجام آن وجود دارد.
این بازه، با توجه به عوامل مختلفی در هر فرد متفاوت خواهد بود. این مقاله، فرصت مناسبی برای پرداختن به این عوامل و شدت تاثیر گذاری آن‌ها بر نتیجه نهایی فرایند ارتودنسی هستند.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
ارتودنسی دندان کودکان از چه سنی انجام می‌شود؟
اکثر دندانپزشکان متخصص ارتودنسی به والدین پیشنهاد می‌کنند که پیش از شروع دوران بلوغ، نسبت به درمان دندان‌های نامرتب کودک خود اقدام کنند. این تاریخ به دلیل متفاوت بودن دوران بلوغ هر کودک، نسبت به دیگران متفاوت است.
اما معمولا دندانپزشکان، سن ۹ سالگی را زمان مناسبی برای شروع ارتودنسی می‌دانند. انجمن ارتودنتیست‌های ایران و آمریکا در مقاله‌ای اشاره کردند:
نخستین مشاوره با متخصص ارتودنسی باید در سن ۷ سالگی باشد تا در صورت نیاز به اقدامات پیشگیری فرصتی از دست نرود.
بهترین سن برای انجام ارتودنسی دندان کودکان
بهترین سن برای شروع درمان ارتودنسی بین ۹ تا ۱۴ سالگی است. در این سنین، رشد فک و دندان کودک هنوز کامل نشده است. به همین دلیل، اصلاح ناهنجاری‌ها با سهولت بیشتری صورت خواهد گرفت.
فراموش نکنید که اگر فرزند شما به ارتودنسی نیاز داشته باشد، بهتر است که این فرایند در زودترین زمان ممکن انجام شود. یکی از ویژگی‌های بسیار خوب ارتودنسی در زمان کودکی این است که این موضوع می‌تواند بعضی از مشکلات مربوط به فک و دهان را نیز از بین ببرد و گاهی می‌تواند از جراحی فک یا عمل های مربوط به دهان پیشگیری کند
اما به طور کلی، این موضوع به نوع و شدت ناهنجاری و میزان نامرتبی دندان‌ها بستگی دارد. در ادامه به عوامل موثر بر تعیین بهترین سن ارتودنسی دندان کودکان اشاره خواهیم کرد.
عوامل موثر بر تعیین سن مناسب ارتودنسی کودکان
برخی از عوامل موثر بر تعیین سن مناسب برای انجام ارتودنسی دندان کودکان شامل موارد زیر هستند:
- نوع و شدت ناهنجاری
- رشد فک و دندان
- سلامت عمومی کودک
- همکاری کودک
در ادامه، توضیحات بیشتری را در خصوص هر عامل به شما ارائه خواهیم داد.
شدت و نوع ناهنجاری
عامل اول تعیین کننده سن ارتودنسی برای کودکان ناهنجاری های دهان و دندان کودکان است. ناهنجاری‌های دهان و دندان معمولا به دو دسته‌ی ناهنجاری‌های اسکلتی و ناهنجاری‌های دندانی تقسیم می‌شوند. ناهنجاری‌های اسکلتی مربوط به فک‌ها هستند و عموما با ارتودنسی قابل درمان هستند. البته در برخی شرایط خاص، فرد برای رفع مشکلات شدید اسکلتی مجبور به انجام جراحی خواهد شد. نمونه‌ای از این ناهنجاری‌ها، جلو یا عقب بودن یکی از فک‌ها است.
ناهنجاری‌های دندانی نیز مربوط به موقعیت دندان‌ها هستند و تماما با ارتودنسی دندان برطرف می‌شوند. فاصله بین دندان‌ها و روی هم بودن آن‌ها، نمونه‌هایی از ناهنجاری‌های دندانی هستند.
شدت و نوع ناهنجاری، عامل بسیار تاثیر گذاری بر تعیین زمان مناسب ارتودنسی دندان کودکان است. اگر مشکل ناهنجاری مربوط به دندان‌ها باشد، بهتر است در همان سنین پایین و به سرعت برطرف شود. اما ممکن است برای رفع برخی از ناهنجاری‌های اسکلتی، لازم باشد تا زمان بزرگسالی (و سن مناسب جراحی فک) منتظر بمانید.
رشد فک و دندان
عامل دوم که در سن ارتودنسی برای کودکان تاثیر گذار است این است که آیا دندان‌های شیری کودک به طور کامل افتاده باشند یا نه، اینکه فک به میزان کافی رشد کرده است یا نه و اینکه نیاز به کشیدن دندان هست یا خیر، در این مرحله مشخص خواهد شد. دندانپزشک با بررسی وضعیت دهان و دندان‌های کودک، در خصوص این موضوع تصمیم‌گیری خواهد کرد.
سلامت عمومی کودک
عامل سوم که باید برای بهترین سن ارتودنسی کودکان به آن توجه کرد مشکلات دهان و دندان کودک است. اگر کودک شما با مشکلات دهان و دندان (مانند پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه) مواجه است، ابتدا باید نسبت به درمان این مشکلات اقدام نمایید. مشکلات دیگری مانند دیابت کودکان و بیماری‌های خود ایمنی نیز در این مرحله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این عوامل، در تعیین بهترین زمان کشیدن دندان دخیل هستند.
همکاری کودک
عامل چهارم برای تشخیص سن مناسب ارتودنسی برای کودکان که بسیار مهم هم هست این است که آیا کودک شما، به اندازه‌ای که بتواند برای اجرای فرایند ارتودنسی با دندانپزشک همکاری کند، بزرگ است؟ آیا فرزند شما می‌تواند اهمیت این درمان را درک کند و پس از انجام آن، مراقبت‌های لازم از دندان ارتودنسی شده‌ی خود را انجام دهد؟
طبیعتا ناتوانی کودک در همکاری با متخصص ارتودنسی و رعایت مراقبت‌های لازم از دندان، عامل موثری است که زمان انجام ارتودنسی دندان را به تعویق می‌اندازد.
علت انجام ارتودنسی کودکان در سنین پایین چیست؟
بسیاری از والدینی که به کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان مراجعه می‌کنند، از ما سوال می‌کنند که چرا باید ارتودنسی کودکان را از سنین پایین شروع کنیم؟ مگر شروع دیرهنگام این فرایند چه مشکلی را برای فرزند ما به وجود می‌آورد؟
از آنجایی که در سنین کودکی، هنوز فک و صورت کودک شما به طور کامل رشد نکرده است، بهتر است که درمان ارتودنسی در این سنین انجام شود. زیرا:
- در سنین پایین، فک‌ها هنوز در حال رشد هستند و انعطاف پذیری بیشتری دارند. به همین دلیل، ارتودنسی می‌تواند به راحتی ناهنجاری‌های فکی را اصلاح کند.
- به دلیل رویش همزمان دندان‌ها، جابه‌جایی آن‌ها راحت تر است.
- ارتودنسی در سنین پایین از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه پیشگیری خواهد کرد.
- برخی از نامرتبی‌های دندانی می‌توانند باعث مشکلات تکلم شوند. ارتودنسی در سنین پایین به بهبود تکلم کودک کمک می‌کند.
- طول درمان ارتودنسی در سنین پایین کوتاه تر از سنین بالا است.
- در سنین پایین، درمان ارتودنسی ساده تر است و به همین دلیل هزینه ارتودنسی دندان کمتر است.
جمع بندی نهایی
اگر کودک شما نیز با مشکل نامرتبی دندان‌های خود مواجه است، بهتر است از سنین پیش از بلوغ (بین ۹ تا ۱۴ سالگی) نسبت به مراجعه به متخصص ارتودنسی دندان و پیگیری شروع درمان او اقدام نمایید. انجام هر چه سریع‌تر فرایند ارتودنسی دندان کودکان از بروز مشکلات آینده برای او جلوگیری خواهد کرد.
جهت دریافت مشاوره درباره بهترین سن ارتودنسی برای کودک خود میتوانید با شماره ۰۲۱۸۸۵۳۹۷۲۰ تماس بگیرید یا به کلینیک دکتر بنیانیان واقع در تهران، میدان آرژانتین، خیابان احمد قصیر (بخارست)، خیابان ششم غربی، پلاک ۲۲، پلاک ۷ مراجعه کنید.
سوالات متداول در خصوص سن ارتودنسی دندان کودکان
اگر کودک من تنها یک یا دو دندان نامرتب داشته باشد، باز هم به ارتودنسی نیاز خواهد داشت؟
این موضوع باید با توجه به نظر ارتودنتیست و وضعیت دندان‌های کودک تعیین شود. اما ممکن است برای تنها یکی دو دندان، نیازی به ارتودنسی پیدا نکنید.
آیا سنین ۱۵ تا ۱۸ سالگی برای انجام ارتودنسی دندان دیر است؟
خیر. افراد با سنین بالاتر از ۴۰ و ۵۰ سال هم می‌توانند دندان‌های خود را ارتودنسی کنند. در حقیقت، هیچ محدودیت سنی برای بزرگسالان و اجرای این فرایند وجود ندارد.
