کامپوزیت دندان، مزایا و معایب
کامپوزیت دندان، ماده‌ای خمیری شکل و همرنگ دندان است که توسط دندانپزشکان برای ترمیم و زیبایی دندان‌ها استفاده میشود. انواع کامپوزیت دندان با ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند به شما در داشتن لبخندی زیبا و طبیعی کمک کنند.
تعدادی از برجسته ترین کاربردهای کامپوزیت دندان شامل موارد زیر هستند:
بر اساس مقاله ای با موضوع “Dental Composite – an overview“، بهترین و پرکاربردترین مزایای کامپوزیت دندان موارد زیر هستند:
- ترمیم سوراخ و پوسیدگی دندان: اگر دندان شما دچار حفره و سوراخ شده باشد، می‌توانید با استفاده از کامپوزیت دندان آن حفره را پر کنید.
- اصلاح فرم دندان: اگر دندان‌های شما دچار عیوبی مثل کوتاهی، بلندی، ترک خوردگی یا شکستگی باشند، می‌توانید از کامپوزیت دندان برای پوشاندن آن عیب استفاده کنید. همچنین اصلاح دندان کج با کامپوزیت در صورتی که انحراف دندان جزئی باشد، امکانپذیر است.
- اصلاح رنگ دندان: در صورتی که دندان شما تغییر رنگ داده باشد، می‌توانید به دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندانپزشک با استفاده از کامپوزیتی هم رنگ با دندان‌های اصلی شما، رنگ دندان مورد نظر را اصلاح کند.
- بستن فاصله بین دندان‌ها: اگر بین دندان‌های شما فاصله وجود دارد (اصطلاحا درگیر دیاستما هستید)، می‌توانید از کامپوزیت برای پر کردن فاصله بین دندان و ایجاد ظاهری یکنواخت و زیبا استفاده کنید.
- جایگزینی روکش دندان: در برخی موارد، می‌توانید از کامپوزیت به جای روکش دندان استفاده کنید. البته این موضوع به میزان آسیب دیدگی دندان و تشخیص دندانپزشک شما بستگی دارد.
مزایای استفاده از کامپوزیت دندان
- ظاهر طبیعی: به دلیل رنگ سازگار با دندان‌های اصلی شما.
- استحکام و دوام: به دلیل جنس مخصوص و نحوه قرار گیری روی دندان.
- قابلیت ترمیم: قابلیت ترمیم در صورت آسیب دیدگی.
- عدم نیاز به تراش دادن زیاد دندان: برخلاف روکش و لمینت دندان، برای استفاده از کامپوزیت نیاز به تراش دندان نخواهید داشت.
- انجام سریع کار: قرار دادن کامپوزیت روی دندان معمولا در یک جلسه انجام میشود.
معایب استفاده از کامپوزیت دندان
- هزینه کامپوزیت دندان: قیمت کامپوزیت دندان نسبت به روش‌های ترمیم دیگر مانند آمالگام بیشتر است.
- حساسیت به رنگ: کامپوزیت می‌تواند به رنگ غذا و نوشیدنی حساس باشد و به مرور زمان رنگ خود را از دست بدهد.
- نیاز به مراقبت بیشتر: برای افزایش طول عمر کامپوزیت دندان و ماندگاری آن، باید با دقت از کامپوزیت دندان‌های خود مراقبت کنید.
مراحل نصب و اجرای ونیر کامپوزیت دندان
کامپوزیت دندان هم برای ترمیم و پرکردن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد و هم برای زیبایی و اصلاح ظاهر دندان کاربرد دارد. پس ما هم در این مقاله مراحل کامپوزیت دندان را در هر دو حالت بررسی می‌کنیم.
اول مراحل کامپوزیت دندان با هدف ترمیم و پرکردن دندان را شرح می‌دهیم و سپس مراحل انجام کامپوزیت دندان با هدف اصلاح ظاهر دندان را مورد بررسی قرار می‌دهیم. بطورکلی مراحل کامپوزیت دندان عبارتند از:
- آماده سازی دندان (در صورت نیاز)
- جرم گیری دندان (در صورت نیاز)
- اسید شویی کردن مینای دندان و عاج
- قرار دادن و جایگذاری کامپوزیت دندان
- شکل‌دهی نهایی و پولیشینگ
- مراقبت‌های بعدی / موارد احتیاطی
مراحل انجام کامپوزیت دندان با هدف ترمیم و پر کردن دندان
کامپوزیت ماده‌ای بسیار کاربردی و ایده‌آل برای پر کردن دندان‌های پوسیده و ترمیم سوراخ‌های کوچک و بزرگ است. چرا که این ماده به رنگ دندان بوده، به طور طبیعی با ساختار دندان شما هماهنگ میشود و ظاهری کاملا طبیعی به دندان شما هدیه می‌کند.
اگر دندان شما دچار ترک خوردگی و لب پریدگی باشد هم می‌توانید از کامپوزیت کردن دندان استفاده کنید و از مزایای ترمیم دندان با کامپوزیت بهره‌مند شوید. چراکه کامپوزیت با قرار گرفتن روی این ترک خوردگی‌ها و لب پریدگی‌های جزئی، هم ظاهر دندان مورد نظر را زیباتر می‌کند و هم به استحکام و پایداری دندان آسیب دیده می‌افزاید.
در ادامه مراحل و نحوه انجام کامپوزیت دندان برای ترمیم و پرکردن دندان را بررسی می‌کنیم:
معاینه و تشخیص پوسیدگی یا آسیب دندان
در اولین مرحله، دندانپزشک دندان‌های بیمار را بررسی می‌کند تا میزان پوسیدگی یا آسیب مشخص شود. ممکن است در این مرحله نیاز به عکس‌برداری یا رادیوگرافی برای ارزیابی دقیق‌تر هم باشد.
هدف از این مرحله تعیین میزان تخریب ساختار دندان و برنامه‌ریزی برای برداشتن بافت‌های پوسیده و جایگزینی آن با ماده کامپوزیتی مناسب است. ضمن اینکه در این مرحله نیاز یا عدم نیاز به درمان های جانبی‌ای مثل عصب کشی دندان هم صورت می‌گیرد.
بی‌حسی موضعی و آماده‌سازی دندان
پس از تایید نیاز به ترمیم، دندانپزشک از بی‌حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه ای که قرار است با کامپوزیت پر شود استفاده می‌کند.
البته اگر دندان مورد نظر عصب نداشته باشد، نیازی به بی حسی نیست. چون دندان قرار نیست هیچ حسی نسبت به کامپوزیت یا ابزارهای دندانپزشکی داشته باشد.
پس از این مرحله از مراحل کامپوزیت دندان، بخش‌های پوسیده یا آسیب‌دیده دندان با استفاده از دریل‌های مخصوص دندانپزشکی یا ابزارهای دیگر برداشته میشود. این کار به دقت انجام میشود تا فقط بخش‌های آسیب‌دیده حذف شوند و ساختار سالم دندان حفظ شود. پس از حذف پوسیدگی، سطح دندان تمیز و برای اعمال کامپوزیت آماده میشود.
استفاده از مواد باندینگ (چسباندن لایه پایه)
برای افزایش چسبندگی کامپوزیت به ساختار دندان، دندانپزشک از یک ماده باندینگ (چسب مخصوص دندانپزشکی) استفاده می‌کند. ماده‌ای که به‌صورت لایه‌ای نازک روی سطح دندان قرار می‌گیرد و با نوری مخصوص به اسم لایت کیور در جای خود سفت میشود. با این کار، استحکام ترمیمی که قرار است انجام شود بیشتر میشود و راه های نفوذ باکتری‌ها به زیر کامپوزیت هم از بین می‌رود.
پس شاید اگر از این مرحله به عنوان یکی از مراحل کلیدی در دوام و پایداری آینده ی ترمیم کامپوزیت نام ببریم اشتباه نکردیم.
لایه‌گذاری و شکل‌دهی کامپوزیت
پس از آماده‌سازی سطح دندان، کامپوزیت به‌صورت لایه‌لایه روی بخش موردنظر اعمال میشود. هر لایه از کامپوزیت به دقت شکل داده شده و سپس با نور لایت کیور سفت میشود.
این فرآیند تا زمانی ادامه می‌یابد که حفره دندان کاملا پر شود و شکل طبیعی دندان بازسازی شود. یعنی دندانپزشک با مهارت بالا، لایه‌ها را فرم می‌دهد تا نتیجه‌ای طبیعی و هماهنگ با سایر دندان‌ها ایجاد شود.
تراش و اصلاح شکل نهایی
پس از تکمیل لایه‌گذاری، دندانپزشک سطح کامپوزیت را با ابزارهای مخصوص تراش و به آن فرمی طبیعی می‌دهد. یعنی ارتفاع و تماس مناسب با دندان‌های مجاور را تنظیم می‌کند تا عملکرد فرد در هنگام جویدن غذا مختل نشود. نهایتا هم لبه‌های اضافی یا زبر کامپوزیت را صاف می‌کند تا بیمار احساس راحتی داشته باشد.
پولیش و پرداخت نهایی
در آخرین مرحله از مراحل کامپوزیت دندان، سطح کامپوزیت با ابزارهای مخصوص پولیش داده میشود تا کاملا صاف، صیقلی و براق شود. این کار نه‌تنها باعث افزایش زیبایی ترمیم میشود، بلکه از تجمع پلاک و جرم بر روی سطح کامپوزیت جلوگیری می‌کند.
در نهایت، دندانپزشک دوباره وضعیت ترمیم را بررسی کرده و از بیمار می‌خواهد که بایت خود را امتحان کند تا در صورت نیاز، تنظیمات جزئی انجام شود.
مراحل کامپوزیت دندان با هدف اصلاح ظاهر دندان
یکی دیگر از کاربردهای بسیار متداول کامپوزیت دندان، استفاده به عنوان یک روش زیباسازی دندان و اصلاح طرح لبخند است. منظور از این فرایند، استفاده از کامپوزیت بر روی سطوح دندان‌های شماست. یعنی دقیقا همان قسمتی که در زمان صبحت کردن و لبخند زدن نمایان خواهد شد. در این بخش به بررسی مراحل کامپوزیت ونیر می‌پردازیم.
در صورتی که دچار برخی از مشکلات دندانی مثل نامرتبی، تغییر رنگ یا فاصله بین دندان‌ها باشید، می‌توانید مشکل مورد نظر را با استفاده از کامپوزیت برطرف کنید. در این روش، باید پیش از نصب کامپوزیت، اقدامات مجزایی روی دندان‌های شما صورت بگیرد.
معاینه و ارزیابی اولیه
خانم دکتر نازی بنیایان توضیح می‌دهند:
در اولین مرحله از مراحل کامپوزیت دندان، دندانپزشک شرایط دندان‌های بیمار را ارزیابی می‌کند تا مشخص شود که ونیر کامپوزیت گزینه مناسبی برای او هست یا خیر. در این مرحله، عواملی مانند سلامت لثه، استحکام مینای دندان، مشکلات احتمالی مانند پوسیدگی یا شکستگی دندان‌ها بررسی میشود. نهایتا هم بیمار درباره انتظارات خود از ظاهر نهایی دندان‌ها صحبت می‌کند و دندانپزشک توضیحات لازم درباره نتایج مورد انتظار را ارائه می‌دهد.
آماده سازی دندان ها برای نصب کامپوزیت
پس از تایید صلاحیت بیمار برای انجام ونیر کامپوزیت، سطح دندان‌ها تمیز و برای نصب ونیرها آماده می‌شوند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تراش جزئی مینای دندان باشد. البته احتمال چنین چیزی کم است. اما باید برای همان احتمال کم هم آمادگی کافی داشته باشید. چون اگر دندانپزشک تشخیص دهد که به تغییراتی جزئی در سطح دندان نیاز است، این مرحله باید انجام شود.
احتمال دارد که دندان های شما پوسیدگی هایی جزئی داشته باشند. پس درمان این پوسیدگی ها هم باید در همین مرحله انجام شود. چرا که عدم رفع پوسیدگی های دندان (هر چقدر هم کوچک و سطحی باشند) ممکن است بعد از نصب کامپوزیت، مشکلات متعددی برای شما به وجود بیاورند. مثلا پوسیدگی ها گسترش پیدا کنند و باعث آسیب دیدگی مینای دندان شما شوند.
اسید شویی دندان
در مرحله بعد از مراحل کامپوزیت دندان، اسید شویی دندان انجام خواهد شد. مرحله ای که در آن ماده‌ای اسیدی (که به شکل ژل یا مایع است) توسط دندانپزشک و با کمک سرنگ روی دندان‌ها ریخته میشود. این مرحله بدون درد است و تنها ممکن است مزه‌ای تلخ را در دهان شما ایجاد کند.
هدف از مرحله اسید شویی، این است که هر نوع جرم و تارتاری که روی دندان شما وجود دارد از بین برود تا کامپوزیت با بیشترین میزان چسبندگی روی سطح دندان شما قرار بگیرد.
انتخاب رنگ و فرم کامپوزیت
رنگ کامپوزیت معمولا بر اساس رنگ طبیعی دندان‌های بیمار و سلیقه او انتخاب میشود. یعنی دندانپزشک یک راهنمای رنگ های کامپوزیت دندان در اختیار بیمار قرار می‌دهد و البته در انتخاب رنگ مناسب به او مشاوره هم می‌دهد تا مراجعه‌کننده بتواند مناسب ترین رنگِ دلخواه خود را انتخاب کند.
در این مرحله شکل و فرم نهایی دندان‌ها بر اساس ساختار چهره، لبخند و ویژگی‌های فک بیمار هم طراحی میشود تا نتیجه‌ای طبیعی و هماهنگ حاصل شود.
انتخاب برند کامپوزیت دندان
پس از آماده‌سازی دندان‌ها و انتخاب رنگ و قبل از شروع فرآیند لایه‌گذاری، دندانپزشک به بیمار کمک می‌کند تا یکی از برندهای مناسب کامپوزیت را انتخاب کند.
برندهای مختلفی از کامپوزیت دندان در بازار وجود دارند که هر کدام ویژگی‌های متفاوتی از نظر استحکام، شفافیت، ماندگاری و تطابق رنگی با دندان‌های طبیعی دارند. پس انتخاب بهترین مارک کامپوزیت دندان، به خواسته ها و نیازهای شما از آن برند بستگی خواهد داشت. چرا که برخی برندها برای دندان‌های قدامی و زیبایی لبخند مناسب‌ترند، در حالی که برخی دیگر مقاومت بالاتری برای دندان‌های خلفی دارند.
بیشتر بخوانید: کامپوزیت لبه شیشه ای
لایه‌گذاری و شکل‌دهی کامپوزیت
در این مرحله از مراحل کامپوزیت دندان، مواد کامپوزیتی به صورت لایه‌لایه روی سطح دندان اعمال می‌شوند. یعنی دندانپزشک با دقت یک لایه کامپوزیت روی دندان شما قرار می‌دهد، سپس آن را شکل می‌دهد تا ساختاری طبیعی و زیبا ایجاد شود. پس از اعمال هر لایه از یک لایت کیور (نور مخصوص) برای سخت کردن کامپوزیت و تثبیت آن استفاده میشود. نهایتا هم دندانپزشک همین روند را برای لایه بعدی تکرار می‌کند.
این فرآیند نیازمند مهارتی بالاست. زیرا هماهنگی ضخامت و فرم کامپوزیت در کنار دندان‌های مجاور اهمیت زیادی دارد. خصوصا با توجه به اینکه هیچکس دوست ندارد کامپوزیت هایی مصنوعی و ضخیم روی دندان هایش داشته باشد!
بیشتر بخوانید: ضخامت کامپوزیت
تراش و اصلاح نهایی
پس از اتمام مرحله لایه‌گذاری و سفت شدن کامپوزیت، دندانپزشک با استفاده از ابزارهایی مخصوص، سطح کامپوزیت را تراش می‌دهد تا لبه‌های ونیر با سایر دندان‌ها یک اندازه شود.
در این مرحله، بیمار می‌تواند تغییرات جزئی مدنظر خود را بیان کند تا اصلاحات لازم روی دندان های او انجام شود.
پولیش و پرداخت نهایی
پس از آن که دندان به خوبی درست شد و تمام ارزیابی‌های لازم انجام شد، دندانپزشک مرحله نهایی را انجام می‌دهد و کامپوزیت را پولیش می‌دهد. پالیش کامپوزیت دندان یعنی همرنگ کردنِ دندان کامپوزیت شده با دندان‌های اصلی. پس از اتمام این کار، کامپوزیت دندان شما به پایان رسیده و آماده‌ی استفاده است.
در نهایت، بیمار لبخند جدید خود را در آینه مشاهده کرده و در صورت رضایت، روند درمان تکمیل میشود.
مراقبت از کامپوزیت دندان در ۲۴ ساعت اولیه و پس از آن بصورت دائمی برای حفظ زیبایی و افزایش طول عمر کامپوزیت بسیار حائز اهمیت است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله مراقبت های بعد از کامپوزیت دندان را مطالعه نمایید.
مراحل کامپوزیت دندان با عکس
مشاهده مراحل کامپوزیت دندان با عکس به درک بهتر این موضوع کمک می‌کند. در تصویر زیر تمامی مراحل بطور کامل از ابتدا تا انتها شماره گذاری و نمایش داده شده است:
ما به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر ساکن تهران هستید برای اطمینان خاطر از اینکه مراحل کامپوزیت دندان به شکل اصولی توسط یک متخصص باتجربه انجام میشود، به بهترین دکتر کامپوزیت تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره دندانپزشکی رایگان در خصوص مراحل انجام کامپوزیت دندان می‌توانید از طریق فرم زیر اقدام نمایید. متخصصان دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان آماده پاسخگویی به شما عزیزان هستند.
جدول مراحل کامپوزیت دندان
اصلاح و فرم دهی ونیر کامپوزیت
اصلاح فرم و اندازه‌ی دندان یکی از مراحل انجام کامپوزیت دندان و یکی از تکنیک‌های دندانپزشکی زیبایی است. در این روش مقدار کمی از مینای دندان (لایه خارجی دندان) تراشیده میشود تا شکل، بلندی یا سطح دندان اصلاح گردد. این اصلاح عمدتا همراه با روش باندینگ انجام می‌گیرد. باندینگ یک تکنیک دندانپزشکی زیبایی است که در آن شکل دندان به کمک مواد کامپوزیتی که همرنگ دندان هستند اصلاح میشود.
دندانپزشک معمولا در ابتدا از یک کامپوزیت بزرگ و حجیم استفاده می‌کند و سپس آن را با مته تراش داده و شکل و فرم می‌دهد. همچنین در این عملیات، سفید کردن دندان‌ها و افزایش طول تاج دندان نیز صورت می‌گیرد. این اصلاح شکل دندان و میزان کردن دندان‌ها به کمک ونیز کامپوزیت‌ها، لبخندی زیبا را بر روی لب‌هایتان خواهد نشاند.
بررسی کردن کامپوزیت دندان به هنگام گاز گرفتن
پس از اصلاح و فرم‌دهی ونیر کامپوزیت، حتی اگر عمل جایگذاری کامپوزیت دندان نیز انجام شده باشد، باز هم نحوه «گاز گرفتن» بیمار برای دندانپزشک بسیار اهمیت دارد. دندانپزشک باید نحوه‌ی روی هم قرار گرفتن دندان‌های بیمار را در این مرحله ارزیابی کند و همچنین بررسی کند که کامپوزیت دندان هیچگونه اختلالی را در حرکت دندان‌ها ایجاد نکند.
انجام مراحل کامپوزیت دندان در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان
کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان به عنوان بهترین کلینیک دندانپزشکی شمال تهران، با حضور متخصصان مجرب و ماهر و بروزترین تجهیزات آماده ارائه کلیه خدمات دندانپزشکی زیبایی به شما عزیزان است.
برای رزرو نوبت مشاوره رایگان می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۸۸۵۳۹۷۲۰ تماس حاصل نمایید و یا به آدرس کلینیک ما، واقع در تهران، میدان آرژانتی ، خیابان احمد قصیر (بخارست)، خیابان ششم غربی، پلاک ۲۲، واحد ۷ مراجعه کنید.
اجرای موفقیت آمیز کامپوزیت دندان در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان
ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان، همواره تلاش می‌کنیم تا با بهره‌گیری از دانش روز، مواد باکیفیت و تجهیزات پیشرفته، بهترین تجربه و نتیجه را برای مراجعین عزیزمان در زمینه درمان‌های زیبایی و ترمیمی دندان، به ویژه کامپوزیت دندان، فراهم آوریم.
یکی از مراجعین محترم، خانم میانسالی بودند که از ظاهر دندان‌های قدامی خود به دلیل وجود لکه‌های تیره و نامرتبی جزئی ناراضی بودند. پس از معاینه دقیق و گفت‌وگو با ایشان در مورد انتظاراتشان، تصمیم به انجام کامپوزیت دندان برای دندان‌های جلویی گرفته شد.
در اولین مرحله، با بررسی دقیق وضعیت دندان‌ها، رنگ پوست و فرم صورت بیمار، بهترین رنگ و فرم کامپوزیت را انتخاب کردیم و با استفاده از عکس‌های دیجیتال و مدل‌های تشخیصی، طرح درمان را به طور کامل برای بیمار تشریح کردیم تا ایشان با روند کار و نتیجه نهایی آشنا شوند. این مرحله برای ما بسیار حائز اهمیت است، زیرا پایه‌گذار یک درمان موفق و رضایت‌بخش خواهد بود.
در مورد کامپوزیت دندان، ما همیشه سعی می‌کنیم تا حد امکان ساختار طبیعی دندان را حفظ کنیم. در مورد این بیمار نیز، تنها سطح دندان‌ها به آرامی تمیز و آماده‌سازی سطحی انجام شد تا پیوند قوی بین کامپوزیت و مینای دندان ایجاد شود.
سپس، متخصصین ما با صبر و حوصله و با استفاده از لایه‌های نازک کامپوزیت با کیفیت بالا، فرم و رنگ مورد نظر را بر روی دندان‌ها ایجاد می‌کنند. توجه به جزئیات آناتومیک دندان و هماهنگی با دندان‌های مجاور از اولویت‌های ما در این مرحله است. ما از نور مخصوص (لایت کیور) برای سفت کردن هر لایه کامپوزیت استفاده می‌کنیم تا استحکام و دوام آن تضمین شود.
نهایتا هم پس از اتمام لایه‌گذاری، نوبت به فرم‌دهی دقیق و تنظیم ارتفاع کامپوزیت می‌رسد تا بیمار در هنگام جویدن احساس راحتی داشته باشد. در آخر، با استفاده از ابزارهای مخصوص و مواد پالیش با کیفیت، سطح کامپوزیت به طور کامل صاف و براق میشود تا ظاهری طبیعی و زیبا داشته باشد و از تجمع پلاک جلوگیری شود.
پس از اتمام مراحل کامپوزیت دندان، خانم مراجعه‌کننده با لبخندی رضایت‌بخش کلینیک را ترک کردند. پیگیری‌های بعدی نیز نشان داد که ایشان از نتیجه درمان بسیار خرسند هستند.
جمع بندی نهایی موضوع مراحل کامپوزیت دندان
شما می‌توانید با استفاده از کامپوزیت دندان ظاهر دندان‌های خود را به طور کلی تغییر داده و لبخندی زیبا و جذاب داشته باشید. ما در این مقاله به بررسی صفر تا صد مراحل کامپوزیت دندان پرداختیم و نحوه انجام کامپوزیت دندان را از دو منظر زیبایی و ترمیم دندان توضیح دادیم.
اما نباید فراموش کنید که کامپوزیت کردن دندان روشی بسیار حساس است که صرفا باید توسط یک دندانپزشک متخصص و با تجربه زیبایی و ترمیمی انجام شود. به همین دلیل به شما پیشنهاد می‌کنیم که از انجام این کار در دندانپزشکی‌های غیرتخصصی و غیرحرفه‌ای بپرهیزید و به بهترین دندانپزشک زیبایی تهران مراجعه کنید.
